ترجمه
ما در آینده نزدیكى آیات خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنان نشان خواهیم داد، تا برایشان روشن شود كه قطعاً او حقّ است، آیا كافى نیست كه پروردگارت بر هر چیزى گواه است؟
آگاه باش كه مردم از ملاقات پروردگارشان (در قیامت) در شكّى عمیق هستند. آگاه باش كه او به هر چیزى احاطه دارد.
نکته ها
خداشناسى مراحلى دارد: گاهى از آثار پى به مؤثّر مىبریم. «آیاتنا فى الآفاق و فى انفسهم» و گاهى خودش را مىیابیم و واسطهها را كنار مىزنیم. «اولم یكف بربّك انّه على كلّ شىء شهید» همان گونه كه خودش شاهد بر یكتایى خود است. «شهداللّه انّه لا اله الاّ هو»(84)
كى رفتهاى ز دل كه تمنا كنم تو را
كى گشتهاى نهفته كه پیدا كنم تو را
با صد هزار جلوه برون آمدى كه من
با صد هزار دیده تماشا كنم تو را
امام حسین علیه السلام در دعاى عرفه مىگوید: «متى غبت حتّى تحتاج الى دلیل یدلّ علیك... عمیت عین لا تراك» آیا براى غیر تو نمودى است كه براى تو نیست، تو كى غائب بودى تا به دلیل نیاز داشته باشى كور باد چشمى كه تو را نبینید.
چرا در معاد شك مىكنیم؟ آیا او نمىداند كه چه كردهایم تا كیفر و پاداش دهد؟ «انه على كلّ شىء شهید» یا نمىتواند دوباره خلق كند؟ «انّه على كلّ شىء قدیر» آرى، هدف این تشكیكها باز كردن راه براى فسق و فجور است. «یرید الانسان لیفجر امامه یسئل ایّان یوم القیامة»(85)
84) آل عمران، 18.
85) قیامت، 5 - 6.
پيام ها
1- جلوههاى قدرت و حكمت خدا تمام شدنى نیست. «سنریهم» (یعنى علاوه بر آیاتى كه در دسترس است، در آینده نیز آیاتى را به آنان نشان خواهیم داد.)
2- پیشرفت علوم، گامى است براى خداشناسى. «سنریهم آیاتنا فى الآفاق و فى انفسهم»
3- تمام هستى، كلاس خداشناسى است. «فى الآفاق و فى انفسهم»
4- خداشناسى با توجّه به نزدیكترین موجود (خود انسان) تا دورترین نقطهى هستى ممكن است. «فى الآفاق و فى انفسهم»
5 - خداوند با همه اتمام حجّت مىكند. «سنریهم آیاتنا... حتّى یتبیّن لهم انّه الحقّ»
6- خداشناسى باید با دریافت و باور همراه باشد. «یتبیّن لهم انّه الحقّ»
7- تنها معبود حقّ، اوست. «انّه الحقّ»
8 - با سؤال، فطرتهاى خفته را بیدار كنید. «اولم یكف...»
9- ذات مقدّس خدا شاهد و گواه بر خود اوست. «انّه على كلّ شىء شهید»، چنانكه اولیاى خدا چنین مىگفتند: «یا مَن دلّ بذاته على ذاته» (آفتاب آمد دلیل آفتاب)
10- اگر ایمان به خداوند قطعى شود، ایمان به معاد كه جلوهاى از قدرت و حكمت و عدالت خداست ثابت مىشود. «الا انّهم فى مریة...»