ترجمه
و اگر فضل و رحمت خداوند بر تو نبود، گروهى از آنان تصمیم داشتند كه تو را از مسیر حقّ گمراه كنند، امّا جز خودشان را گمراه نمىكنند و به تو هیچ زیانى نمىزنند. و خداوند كتاب و حكمت را بر تو نازل كرد، و آنچه را نمىدانستى به تو آموخت. و فضل خداوند بر تو، بسى بزرگ بوده است.
نکته ها
ممكن است این آیه، همانند آیه 105، مربوط به ماجراى تهمت سرقت به یك بىگناه و شهادت دادن جمعى به دروغ، بر سرقت باشد، كه پیامبر طبق گواهى آنان، داورى كرد. و ممكن است مربوط به گروهى باشد كه به دیدار پیامبر آمدند و گفتند: با دو شرط حاضریم با تو بیعت كنیم، یكى آنكه بتها را با دست خود نشكنیم و دیگر آنكه تا یك سال دیگر، بت «عُزّى» را پرستش كنیم. آیه نازل شد و این خواسته را رد كرد.
پيام ها
1- دشمنان، حتّى براى پیامبر و لغزاندن او طرح و برنامه دارند، پس رهبران جامعه باید به هوش باشند. «یضلوك»
2- تصمیم به منحرف ساختن دیگران، در حقیقت تصمیم به منحرف كردن خود است. «و ما یضلون الا انفسهم»
3- خداوند، آنگونه كه قرآن را بیمه كرده[367]، پیامبرش را نیز بیمه مىكند. «و ما یضرّونك من شىء»
4- تعلیم حكمت و فرستادن كتاب، نمونهى روشن فضل و لطف الهى و رمز عصمت پیامبر صلى الله علیه وآله است. «انزل اللّه علیك الكتاب و الحكمة و علّمك»
5 - خداوند به پیامبرش، علم غیب و اسرار را مىآموزد. «علمك مالم تكن تعلم»
6- از نشانههاى حقّانیت پیامبر، این است كه مىگوید: تو بدون تعلیم الهى امكان آگاهى از امورى را نداشتى. آرى، اگر قرآن ساخته پیامبر بود، هرگز به خودش نسبت جهل نمىداد.«علّمك مالم تكن تعلم»
7- خداوند معلّم پیامبر است، پس هیچ خطا واشتباهى در تعلیم، رخ نمىدهد. «علّمك»
8 - مدار علم بشر حتّى پیامبر خدا، محدود است. «مالم تكن تعلم»