ترجمه
آنان كه ایمان آوردند، سپس كافر شدند، بار دیگر ایمان آوردند و دوباره كفر ورزیدند، سپس بر كفر خود افزودند، قطعاً امیدى به آن نیست كه خداوند آنان را ببخشد و به راه حقّ هدایتشان كند.
نکته ها
در صدر اسلام گروهى از اهل كتاب در حضور مسلمانان اظهار ایمان مىكردند و براى القاى شبهه دوباره كافر مىشدند و دلیل كفر خود را نادرستى اسلام قلمداد مىكردند چنانكه قوم یهود ابتدا به موسى ایمان آوردند، سپس گوسالهپرست شدند، سپس توبه كرده و خداپرست گشتند، باز بر عیسىعلیه السلام كفر ورزیدند و سپس با كفر خود به پیامبر اسلام، بر كفر خود افزودند.
مشابه این آیه قبلاً نیز گذشت، كه چنین كسانى توبهشان پذیرفته نیست و گمراهان واقعى مىباشند. «انّ الّذین كفروا بعد ایمانهم ثمّ ازدادوا كفراً لن تقبل توبتهم و اولئك هم الضالّون»[401]
هر روز به رنگى درآمدن، یا به خاطر عدم تحقیق در پذیرش دین است، یا از روى توطئه و نقشه براى متزلزل كردن عقیدهى مؤمنان. در آیهى 72 آلعمران نیز از این نقشه پرده برداشته كه آنان، طرف صبح ایمان مىآورند و آخر روز كافر مىشوند تا مسلمانان را متزلزل كنند.
از مصادیق بارز این آیه، كسانى همچون «شَبَثبن ربعى» هستند كه در تاریخ آوردهاند: او در زمان پیامبر مسلمان شد، پس از پیامبر مرتد شد، سپس توبه كرد و یار حضرت على گشت. امّا بعد فرمانده خوارج شد وجنگ نهروان را به راه انداخت. باز توبه كرد ویار امامحسن و امامحسینعلیهما السلام شد واز كسانى بود كه به امام حسینعلیه السلام نامه دعوت نوشت، امّا در كوفه با مسلم بىوفایى كرد. در كربلا جزء لشكر یزید شد وبه شكرانه قتل امامحسینعلیه السلام مسجدى در كوفه ساخت.
[402]
401) آل عمران، 90.
402) كتاب مسلمبن عقیل آیةاللَّه كمرهاى، ص 178، قاموسالرجال تسترى، معجم رجالالحدیث آیةاللَّه خویى.
پيام ها
1- خطر ارتداد و بازگشت از دین، هر مؤمنى را تهدید مىكند. «آمنوا ثمّ كفروا»
2- بىثباتى در عقیده، به گمراهى نهایى و عدم آمرزش الهى مىانجامد. «آمنوا ثمّ كفروا... لم یكن لیغفر لهم و لالیهدیهم»