ترجمه
بى گمان (پذیرش) توبه بر خدا، براى كسانى است كه از روى جهالت كار بد مىكنند، سپس زود توبه مىكنند. پس خداوند توبهى آنان را مىپذیرد و خداوند، دانا و حكیم است.
نکته ها
این آیه به گوشهاى از شرایط قبولى توبه اشاره مىكند. از جمله آنكه:
الف: گناه، از روى نادانى وبىتوجّهى به عواقب گناه باشد، نه از روى كفر و عناد.
ب: زود توبه كند، پیش از آنكه گناه او را احاطه كند، یا خصلت او شود، یا قهر و عذاب الهى فرا رسد.
امام صادقعلیه السلام فرمود: هر گناهى كه انسان مرتكب شود گرچه آگاهانه باشد در حقیقت جاهل است، زیرا خود را در خطر قهر الهى قرار داده است.[253]
253) تفسیر برهان، ج1، ص354.
پيام ها
1- پذیرفتن توبهى واقعى، از حقوقى است كه خداوند براى مردم، بر عهدهى خودش قرار داده است. «التوبة على اللّه»
2- علمى كه در برابر هوسها وغرائز پایدار نباشد، جهل است. «یعملون... بجهالة»
3- تا گناه زیاد نشده، توبه آسان است. در این آیه مىخوانیم: «یعملون السوء» كه مراد انجام یك گناه است، ولى در آیهى بعد مىخوانیم: «یعملون السیّئات» كه مراد گناهان زیاد است كه توبه از آن مشكل است.
4- خداوند، گناهكاران را به توبهى فورى تشویق مىكند. «یتوبون من قریب»
5 - سرعت در توبه، كلید قبولى آن است. «یتوبون من قریب»
6- توبه باید واقعى باشد، اگر تظاهر به توبه كنیم خدا مىداند. «كان اللَّه علیماً»
7- پذیرش عذر گناهكاران بىعناد، مطابق با حكمت است. «علیماً حكیما»