ترجمه
(اى پیامبر!) از تو فتوا مىخواهند، بگو: خداوند دربارهى (ارث) كلاله (برادر و خواهر پدرى یا پدر و مادرى) به شما چنین فتوا مىدهد كه: اگر مردى بمیرد و فرزندى (یا پدر و مادرى) نداشته باشد ولى خواهرى داشته باشد، نصف آنچه به جا گذاشته از آنِ خواهر است و او نیز از خواهرش اگر فرزندى نداشته باشد همه اموال را ارث مىبرد و اگر دو خواهر باشند، دو سوّم دارایى به جامانده را ارث مىبرند (هر كدام یك سوّم) و اگر چند برادر و خواهر باشند مرد برابر سهم دو زن ارث مىبرد. خداوند احكام را براى شما بیان مىكند تا گمراه نشوید و خداوند به هر چیز دانا است.
نکته ها
در آیه 12 همین سوره آمده بود كه خواهر و برادر از یكدیگر یك ششم ارث مىبرند و اینجا مىفرماید: نصف. این به خاطر آن است كه در آنجا مراد، خواهر و برادر مادرى بود و در اینجا پدرى، یا پدر و مادرى.[444]
ارث بردن خواهر و برادر از میّت، وقتى است كه او فرزند یا پدر و مادر نداشته باشد. وگرنه نوبت به خواهر و برادر نمىرسد.
سورهى نساء با مسائل خانواده آغاز شد و با مسائل خانواده به پایان رسید.
444) تفسیر نمونه.
پيام ها
1- وظیفهى مردم، براى یادگیرى مسائل و احكام دینى، رجوع به رهبران دینى است. «یستفتونك»
2- دین براى دنیاى مردم برنامه دارد. موضوع ارث از یك جهت موضوعى اقتصادى و از جهتى موضوعى خانوادگى است و دین به لحاظ هر دو جهت، براى آن احكامى مقرّر داشته است. «قل اللّه یفتیكم»
3- رعایت اولویّتها در تقسیم ارث، بیانگر اولویّتها در رسیدگى به اعضاى فامیل است. پدر ومادر و فرزندان در یك ردیفاند، امّا خواهران و برادران در مرحلهى بعدى. «لیس له ولد و له اخت»
4- دو برابر بودن سهم ارث مرد نسبت به زن، بر پایه علم الهى است، نه شرایط خاص اجتماعىِ زمان پیامبر كه زنان ضعیف شمرده مىشدند. «واللّه بكل شىء علیم»
پایان نساء