ترجمه
و ما هیچ پیامبرى را نفرستادیم مگر براى آنكه با اذن خداوند فرمان برده شود و اگر آنان هنگامى كه به خود ستم كردند (از راه خود برگشته و) نزد تو مىآمدند و از خداوند مغفرت مىخواستند و پیامبر هم براى آنان استغفار مىكرد قطعاً خداوند را توبهپذیر و مهربان مىیافتند.
نکته ها
سیماى یك جامعه و مدیریّت سالم آن است كه مردمش با ایمان، رهبرش آسمانى، فرمانبرى و اطاعت مردم قوى، منحرفانش پشیمان و اهل استغفار و رهبرش پذیرا و مهربان باشد.
چنانكه دعاى پیامبر در حقّ مؤمنان مستجاب است، «استغفر لهم الرسول لوجدوا اللّه» دعاى نیكان و فرشتگان نیز در حقّ آنان اثر دارد. در یك جا استغفار فرشتگان براى مردم مطرح است. «و یستغفرون لمن فىالارض»[320] و در جاى دیگر براى مؤمنان. «و یستغفرون للذین آمنوا»[321]
320) شورى، 5.
321) غافر، 7.
پيام ها
1- هدف از فرستادن انبیا، هدایت مردم از طریق اطاعت از آنان است. «الا لیطاع»
2- اطاعت مخصوص خداست. حتّى اطاعت از پیامبران باید با اذن خدا باشد و گرنه شرك است. «لیطاع باذن اللّه»
3- توبهى ترك رهبر، بازگشت به رهبر است. «لیطاع - جاؤك»
4- رها كردن انبیا ورجوع به طاغوت، ظلم به مقام انسانى خود است. «ظلموا انفسهم» (با توجّه به ارتباط این آیه با آیات قبل)
5 - پیوند همه مردم با رسولاللّه باید محكم باشد. چه مؤمن چه فاسق. مؤمن براى كسب فیض و فاسق براى درك شفاعت. «جاؤك»
6- راه بازگشت و توبه براى خطاكاران و حتّى منافقان باز است. (با توجّه به آیات قبل كه مربوط به منافقان است) «فاستغفروا اللّه»
7- زیارت رهبران آسمانى و استمداد و توسل از طریق آن عزیزان، مورد تأیید قرآن است. «جاؤك فاستغفروااللّه و استغفر لهم الرسول»
8 - پیامبر بخشندهى گناه نیست، واسطهى عفو الهى است. «استغفر لهم الرسول»
9- خطاكار، ابتدا باید پشیمان شود وبه سوى حقّ برگردد، سپس براى استحكام رابطه با خدا، از مقام رسالت كمك بگیرد. «استغفروا اللّه واستغفر لهم الرسول»
10- گناهكاران نباید مأیوس شوند، استغفار، توبه و زیارت اولیاى خدا، وسیلهاى براى بازسازى روحى آنان است. «جاءوك فاستغفروا...»
11- در زیارت رسول خدا و اقرار به لغزش و استغفار خود احساس سبك شدن از گناه به انسان دست مىدهد. «لوجدوا اللَّه تواباً»
12- اگر خطاكاران را بخشیدید به آنان محبّت نیز بكنید. «توّاباً رحیماً»
13- گناه، حجابى میان انسان و رحمت الهى است و همین كه آن حجاب برطرف شد، رحمت دریافت مىشود. «استغفر.... لوجدوا اللَّه»
14- اقرار و اعتراف به گناه و استغفار از آن در محضر اولیاى خدا، وسیله و زمینهى عفو الهى است. «جاؤك فاستغفروا... لوجدوا اللَّه توّاباً رحیماً»