ترجمه
(اى انسان!) آنچه از نیكى به تو رسد از خداست و آنچه از بدى به تو برسد از نفس توست. و (اى پیامبر) ما تو را به رسالت براى مردم فرستادیم و گواهى خدا در اینباره كافى است.
نکته ها
در بینش الهى، همه چیز مخلوق خداست «اللّه خالق كلّ شىء»[329] و خداوند، همه چیز را نیك آفریده است. «احسن كلّ شىء خلقه»[330] آنچه به خداوند مربوط است، آفرینش است كه از حُسن جدا نیست و ناگوارىها و گرفتارىهاى ما، اوّلاً فقدان آن كمالات است كه مخلوق خدا نیست، ثانیاً آنچه سبب محرومیّت از خیرات الهى است، كردار فرد یا جامعه است.
به تعبیر یكى از علما، زمین كه به دور خورشید مىگردد، همواره قسمتى كه رو به خورشید است، روشن است و اگر طرف دیگر تاریك است، چون پشت به خورشید كرده وگرنه خورشید، همواره نور مىدهد. بنابراین مىتوان به زمین گفت: اى زمین هر كجاى تو روشن است از خورشید است و هر كجاى تو تاریك است از خودت مىباشد. در این آیه نیز به انسان خطاب شده كه هر نیكى به تو رسد از خداست و هر بدى به تو رسد از خودت است.
با آن همه ستایش قرآن از رسول اللّهصلى الله علیه وآله، باید گفت: مراد از «من نفسك» نفس انسان است، نه شخص پیامبر. واللّه العالم
در آیه قبل خواندیم كه خوبىها و بدىها همه از نزد خداست و در این آیه مىخوانیم: تنها خوبىها از اوست و بدىها از انسان است و این به خاطر آن است كه بدىها از آن جهت كه از انسان صادر مىشود به انسان نسبت داده شده و از آن جهت كه خود انسان و اراده او در تحت سیطره الهى است، به خدا نسبت داده مىشود. چنانكه اگر كارمند دولت خلاف كند، این خلاف هم به خود كارمند نسبت داده مىشود، و هم به دلیل آنكه او كارمند دولت است، به دولت نسبت داده مىشود.
امام رضاعلیه السلام مىفرماید: خداوند به انسان خطاب مىكند كه اراده و خواست تو نیز از من است.[331] آرى، انسان با خواست خداوند مىتواند تصمیم بگیرد.
پيام ها
1- در جهان بینى الهى، هر نیكى و زیبایى از خداست. «من حسنة فمن اللّه»
2- در برابر تضعیف روحیّهها، باید تقویت روحیّه كرد. منافقان كه بدىها را از رسول اللّه مىدانستند، این آیه در جبران آن مىگوید: «من سیّئة فمن نفسك»
3- رسالت پیامبر اسلام، جهانى است. «ارسلناك للناس»
4- انبیا براى همه مردم وسیلهى خیر هستند. «للناس»