ترجمه
چرا دربارهى منافقانى كه خداوند به خاطر اعمالشان، آنان را سرنگون كرده دو دسته شدهاید؟! آیا مىخواهید كسانى را كه خداوند گمراه كرده، به راه آورید؟ (مگر نمىدانید) هر كه را خداوند گمراه كند، هرگز راهى براى نجاتش نخواهى یافت؟
نکته ها
كلمه «اِركاس» به معناى واژگون كردن است، و مراد از «اركسهم» در آیه واژگونى فكرى منافقان است.
در چند آیهى قبل براى واسطه شدن و شفاعت در كار خیر و شر آیهاى خواندیم. این آیه نمونهاى از شفاعت براى منافقان را بیان مىكند.
گروهى در مكّه به ظاهر مسلمان شدند، ولى هجرت نكردند و در عمل با مشركان بودند. بعدها كه هجرت كردند، (شاید هم براى جاسوسى) مؤمنان دربارهى آنان دو نظر داشتند. بعضى مىگفتند: چون به توحید و معاد شهادت مىدهند، رفتار برادرانه با آنان داشته باشیم، وبعضى به خاطر ترك هجرت وهمكارى آنان با كفّار، طرفدار برخورد منفى با آنان بودند، كه این آیه نازل شد.
جملات قرآن را در كنار هم معنا كنیم. در این آیه هم «اضل اللّه» داریم و هم «یضللاللّه»، ولى جمله «بما كسبوا» نیز هست. یعنى گمراه كردن الهى به خاطر عملكرد خود ماست.
پيام ها
1- با وجود رهبرى همچون پیامبر صلى الله علیه وآله، تشتت آراء ناپسند است. «فمالكم...»
2- براى برخورد با منافقان، قاطعیّت و یكپارچگى لازم است. «فمالكم...فئتین»
3- عامل سقوط انسان، اعمال خود اوست. «اركسهم بما كسبوا»
4- دایهى مهربانتر از مادر نباشید. آنكه خود، مقدّمات سقوطش را فراهم كرده، چرا دلسوزى؟ «بماكسبوا...أتریدون»
5 - وقتى پیمانهى گناه پر شود، قهر خدا حتمى است. همهى عوامل در برابر قدرت خداوند بى اثر مىشوند. «ومن یضلل اللّه فلن تجد له سبیلاً»
6- كسى كه طبق نظام قانونمند الهى بخاطر عملكردش از گردونه خارج شد، حتى تو كه پیامبرى راهى براى نجاتش نمىیابى. «فلن تجد له سبیلا»