ترجمه
و پایان و بازگشت همگان به سوى پروردگار توست.
و اوست كه به خنداند و بگریاند.
و اوست كه به میراند و زنده كند.
نکته ها
گرچه كارهاى الهى، با واسطه است ولى در حقیقت، همه كاره خود اوست. تكرار ضمیر «هو»، نشانه آن است كه همه كاره فقط خداست.
تضادّ میان مرگ و حیات یا گریه و خنده، در نظر بشر است، امّا در نزد خداوند اینها همه خیر است و تضادّى میان آنها نیست.
پيام ها
1- نه مؤمنان خسته شوند و نه كافران مغرور، پایان همه كس و همه چیز به دست اوست كه به حساب همه خواهد رسید. «الى ربّك المنتهى»
2- هستى، در حركت به سوى اوست. «الى ربّك المنتهى»
3- هم كیفر و پاداش به دست اوست، «سوف یرى» و هم حالات و روحیات و غم و شادى. «أضحك و أبكى»
4- خنده و گریه، هر دو لازم است و نباید در حالات عاطفى و احساسى، مانع خنده و گریه شد. «أضحك و أبكى»
5 - قدرت خداوند، نسبت به كار متضادّ یكسان است. «أضحك وأبكى، أمات و أحیا»
6- قیامت، روز خنده گروهى و گریه گروهى دیگر از مردم است. «ثمّ یجزاه الجزاء الاوفى... انّه هو أضحك و أبكى»
7- مرگ و حیات، جلوهاى از ربوبیّت الهى است. «ربّك المنتهى... هو أمات و أحیا»
8- شیوه تربیت قرآن به گونهاى است كه در مسائل متضاد، جهت توحیدى را دنبال مىكند. «هو أضحك و أبكى... هو أمات و أحیا»