ترجمه
اى گروه جنّ و انس! اگر مىتوانید از مرزهاى آسمانها و زمین نفوذ كنید، نفوذ كنید. هرگز نمىتوانید مگر به واسطه قدرتى فوق العاده.
پس كدام یك از نعمتهاى پروردگارتان را تكذیب مىكنید؟
نکته ها
«مَعشر» به معناى گروه، از ریشهى «عَشر» به معناى عدد ده است. كلمهى «عشیرة» به معناى بستگان نیز از این ریشه است. در قرآن، كلمه «معشر» سه بار به كار رفته است.
«سلطان» هم به قدرت قهریّه و مادّى گفته مىشود كه سبب سلطه بر دیگران است و هم به قدرت علمى و دلیل و برهان و استدلال محكم كه سبب تسلّط فكرى و علمى مىشود. «و لقد أرسلنا موسى بآیاتنا و سلطان مبین»(92)، «یجادلون فى آیات اللّه بغیر سلطان»(93)
آیه 33، مىتواند مربوط به دنیا و مباحث فضانوردى و گذر از جوّ زمین و نفوذ در آسمانها باشد و یا به قرینه آیات قبل و بعد، مربوط به قیامت و عدم امكان فرار از دادگاه الهى باشد.
عمق زمین و اوج فضا و كرات آسمانى، براى انسان و جنّ قابل تسخیر است. تعبیر «ان استطعتم» به جاى «لو استطعتم»، نشانه امكان و جمله «الاّ بسلطان» رمز آن است كه مىتوان در آسمانها و زمین نفوذ پیدا كرد. به ویژه آنكه در قرآن معمولاً كلمه سلطان براى سلطه علمى به كار رفته است.
پيام ها
1- جنّ و انس، در قیامت در كنار یكدیگر مورد خطاب الهى قرار مىگیرند. «یا معشر الجنّ و الانس...»
2- توجّه به قدرت الهى و عجز انسان، بازدارنده از انحراف است. «لاتنفذون...»
3- موجودات لطیف همچون جنّ نیز توان فرار از دادگاه الهى را ندارند. «یا معشر الجنّ... لاتنفذون»
4- رهایى از كیفر در قیامت، جز با داشتن دلیل وحجّت عقلى یا شرعى براى هیچ یك از جنّ و انس میسّر نیست. «یا معشر الجنّ و الانس... لاتنفذون الاّ بسلطان»