ترجمه
و شما را چه شده كه در راه خدا انفاق نمىكنید؟ در حالى كه (هر چه دارید مىگذارید و مىروید و) میراث آسمانها و زمین براى اوست. كسانى از شما كه قبل از فتح (مكه) انفاق و جهاد كردند، (با دیگران) یكسان نیستند. آنان از جهت درجه از كسانى كه پس از آن (فتح مكه) انفاق و جهاد كردند، برترند و خداوند به هر یك وعده نیكو داده و خداوند به آنچه انجام مىدهید، آگاه است.
نکته ها
در قرآن كریم، صدها آیه درباره كمك به محرومان، در قالب زكات، خمس، صدقه، انفاق، قرض الحسنه، اطعام، ایثار و... مطرح شده است. هم چنین براى نوع و مقدار انفاق، شرایط انفاق كننده و انفاق شونده دستوراتى دارد. در آیات گذشته این سوره، این آیه و آیات بعد نیز به مسئله كمك به محرومان توجّه خاص شده است.
در آیه هفتم، فرمان انفاق داد و فرمود: «انفقوا مما جعلكم مستخلفین فیه» شما میراثبر گذشتگان هستید، از آنچه به ارث بردهاید انفاق كنید. در این آیه تاركان انفاق را توبیخ مىكند، «و ما لكم الاّ تنفقوا» و هشدار مىدهد كه آنچه را به دست آوردهاید، به ارث خواهید گذاشت و خواهید رفت، چرا به دست خود انفاق نمىكنید؟ «و للّه میراث السّموات و الارض»
سبقت و سابقه در كارهاى نیك، یكى از ملاكهاى ارزشیابى است. انفاق در شرایط سخت قبل از فتح مكّه، با انفاق در شرایط عادّى بعد از آن یكسان نیست.
پيام ها
1- همان گونه كه بىایمانى توبیخ دارد، «و ما لكم لاتؤمنون» ترك انفاق نیز توبیخ دارد. «ما لكم الاّ تنفقوا»
2- اخلاص، شرط قبولى اعمال است. «فى سبیل اللّه»
3- مقایسه، یكى از روشهاى مفید آموزشى و پرورشى است. «لایستوى منكم»
4- گذشت از مال و جان در راه خدا، هر دو لازم است. «انفق... و قاتل»
5 - انفاق، پشتوانه رزمندگان در جبهه جهاد است. «انفق... و قاتل»
6- مجاهدانِ از جان و مال گذشته، باید برترین جایگاه را در جامعه اسلامى دارا باشند. «اولئك اعظم درجة»
7- آنان كه بعداً ملحق مىشوند، نباید به خاطر سابقهى قبلىها، مورد غفلت و بىاعتنایى قرار گیرند. «كلاّ وعد اللّه الحسنى»
8 - گاهى ممكن است شكل عمل یكسان باشد، ولى خداوند به انگیزهها و حالات افراد آگاه است. «و اللّه بما تعملون خبیر»