ترجمه
پس اگر معلوم شد كه آن دو شاهد (غیر مسلمان در سفر) گناه و خیانت كردهاند (و سوگندشان ناحقّ بوده)، دو نفر دیگر كه (مسلمان هستند و شهادت بر ضررشان تمام شده و به میّت نزدیكترند) برخاسته و به خدا سوگند یاد نمایند كه قطعاً گواهى ما (وارثان مسلمان) از گواهى آن دو (غیر مسلمانى كه خیانتشان آشكار شده) به حقّ نزدیكتر است (و بگویند) ما (از حدّ و حقّ) تجاوز نكردهایم كه اگر چنین كنیم قطعاً از ستمكارانیم.
نکته ها
كلمهى «عثور» به معناى آگاهى بدون تجسّس است. [210]
مخفى نماند كه گواهى و سوگند اولیاى میّت، بر اساس اطلاعى است كه از قبل، دربارهى اموال او هنگام سفر یا غیر سفر داشتهاند.
براى كلمه «اَوْلیان» در آیه دو معنا مىتوان كرد:
الف: دو نفر وارث كه گواهى بر ضررشان داده شده ولى بخاطر وارث بودن به میّت نزدیكتر و اولى هستند.
ب: مراد همان دو گواهى هستند كه میّت از آنان درخواست گواه شدن كرده و لحظه مرگ حاضر بودهاند و به خاطر همین حضور یا درخواست، اولویّت پیدا كردهاند. بنابراین ترجمه چنین مىشود: اگر معلوم شد كه دو نفر اوّل مرتكب گناه شدند پس دو نفر دیگر به جاى آنان به گواهى دادن قیام كنند كه آن دو نفر از كسانى باشند كه دو شاهد نخست علیه آنان مرتكب گناه شده‌اند.
شهادت و گواهى باید از هر دو نفر و با اسم مبارك اللَّه باشد و محتواى سوگند همان باشد كه در آیه آمده است كه اولاً سوگند ما راست است و ما قصد تجاوز به حقوق مردم را نداریم ثانیاً اگر سوگند ما دروغ بود اقرار به ستمگرى خود داریم.
210) مفردات راغب.
پيام ها
1- شما حقّ تجسّس وكنجكاوى ندارید، ولى اگر اطلاعى پیدا شد، وظیفه عوض مىشود. «فان عُثر...»
2- شهادت دروغ، نوعى تجاوز وظلم بهحقوق مردم است. «اعتدینا... لمن الظالمین»