ترجمه
پس خداوند، زاغى فرستاد كه زمین را مىكاوید، تا به او نشان دهد كه چگونه كشتهى برادرش را بپوشاند (و دفن كند. قابیل) گفت: واى بر من! آیا عاجزم از اینكه مانند این زاغ باشم و جسد برادرم را دفن كنم؟ سرانجام او از پشیمانان شد.
نکته ها
قابیل كه مرتكب قتل برادر شد، چون دید درّندگان سراغ جسد او مىآیند، آن را به دوش كشید، امّا سودى ندید و هم چنان متحیّر بود. امّا همین كه كار زاغ را در دفن كشته زاغ دیگرى دید، آموخت كه جسد برادر را دفن كند.
«غُراب»، پرندهاى است شبیه به كلاغ، داراى نوك و پاهاى سرخ. [68]
انسانهاى اوّلیه بسیار بىتجربه بودند، ولى خداوند دائماً لطف خود را از راههاى گوناگون به انسان سرازیر نموده است.
امام سجادعلیه السلام فرمودند: خداوند دو زاغ فرستاد تا با هم درگیر شوند ویكى دیگرى را كشت سپس قاتل با منقار خود گودالى حفر كرده و كشته را دفن نمود. [69]
امام سجادعلیه السلام فرمودند: «و الذّنوب التّى تورث النّدم قتل النّفْس» از گناهانى كه سبب ندامت مىشود، كشتن انسان بىگناه است. [70]
68) قاموس قرآن.
69) تفاسیر برهان وراهنما.
70) بحار، ج73، ص375.
پيام ها
1- گاهى حیوانات مأمور الهىاند و حركت آنان به فرمان او و در مسیرى است كه او مىخواهد. «فبعث اللّه غُراباً»
2- بسیارى از معلومات بشر، از زندگى حیوانات الهام گرفته است. «فبعث اللّه غُراباً یبحث... لیریه»
3- انسان باید همواره در پىآموختن باشد. اصل، آموختن و یادگیرى است، از هر طریقى، گرچه از طریق حیوانات باشد. «فبعث اللّه غراباً... لیریه»
4- خداوند، گاهى انسان را با حیوانات كوچك آموزش مىدهد تا بفهماند زاغ هم مىتواند وسیله آموزش انسان باشد، پس نباید مغرور شد. «غراباً... لیریه»
5 - جسد مرده را باید در زمین دفن كرد (در محفظه قراردادن، مومیایى كردن، سوزاندن و... صحیح نیست). «فى الارض... یوارى سوأة اخیه»
6- مردهى انسان نیز كرامت دارد ونباید خوراك حیوانات شود، بلكه باید دفن شود. «یوارى سوأة اخیه»
7- ندامت، نشانهى حقّطلبى فطرتهاست. «فأصبح من النادمین»