ترجمه
و چون داد و ستد یا سرگرمى ببینند، (از دور تو) پراكنده و به سوى آن روانه شوند و تو را ایستاده (در حال خواندن خطبه) رها كنند. (به آنان) بگو: آنچه (از فضل و بركت) نزد خداست، از سرگرمى و داد و ستد بهتر است و خداوند بهترین روزى دهندگان است.
نکته ها
در تفاسیر مىخوانیم: پیامبر گرامى اسلامصلى الله علیه وآله مشغول خواندن خطبههاى نماز جمعه بود كه كاروان تجارى همراه با طبل و دُهل و سر و صدا وارد مدینه شد. بیشتر نمازگزاران به سراغ كاروان رفتند و حضرت را كه در حال ایستاده مشغول ایراد خطبه بود، تنها گذاشتند. این آیه نازل شد و آنان را توبیخ كرد.
آیه به جاى انتقاد از ترك خطبه و نماز، از تنها گذاردن پیامبر، انتقاد مىكند. آرى، شكستن حرمت رهبر آسمانى از شكستن خطبه و نماز مهمتر است.
آغاز این سوره با بعثت پیامبر اسلام بود و پایان آن، با انتقاد از تنها گذاشتن آن حضرت و این خود هشدار به مؤمنان است.
پيام ها
1- قرآن، از حرص و بىتقوایى در كسب و كار انتقاد مىكند. «و اذا رأوا... انفضّوا الیها»
2- عامل انحراف از یاد خدا، یا مادّیات است و یا نفسانیّات. «تجارة او لهواً»
3- خطیب جمعه باید در حال ایستاده، به ایراد خطبه بپردازد. «و تركوك قائماً»
4- هركارى كه اطراف رهبر الهى را خلوت كند، قابل توبیخ است. «و تركوك قائماً»
5 - گرایشهاى مردم، همیشه صحیح و به حق نیست. «و تركوك قائماً»
6- دو خطبه، جزء نماز جمعه است و استماع آنها لازم است. «و تركوك قائماً»
7- در تبلیغ، مسایل مادّى را نفى نكنید بلكه برترى معنویات را مطرح كنید. «ما عنداللّه خیر من اللهو و من التجارة»
8 - ملاك ارزشها، حسن عاقبت است نه كامیابىهاى زود گذر. «ما عند اللّه خیر من اللهو و من التجارة»
9- براى كسب رزق، عبادت را رها نكنید تا به سراغ تجارت بروید. بلكه ابتدا عبادت كنید و سپس به سراغ تجارت بروید، كه رزق به دست خداست. «ما عند اللّه خیر... و اللّه خیر الرازقین»
10- تجارت تنها راه به دست آوردن رزق نیست، اگر خدا بخواهد از غیر آن هم به شما رزق مىدهد. «و اللّه خیر الرازقین»
11- خداوند روزى نمازگزاران جمعه را تضمین كرده است. «و اللّه خیر الرازقین»