1. الفاتحة 2. البقرة 3. آل عمران 4. النساء 5. المائدة 6. الأنعام 7. الأعراف 8. الأنفال 9. التوبة 10. يونس 11. هود 12. يوسف 13. الرعد 14. إبراهيم 15. الحجر 16. النحل 17. الإسراء 18. الكهف 19. مريم 20. طه 21. الأنبياء 22. الحج 23. المؤمنون 24. النور 25. الفرقان 26. الشعراء 27. النمل 28. القصص 29. العنكبوت 30. الروم 31. لقمان 32. السجدة 33. الأحزاب 34. سبأ 35. فاطر 36. يس 37. الصافات 38. ص 39. الزمر 40. غافر 41. فصلت 42. الشورى 43. الزخرف 44. الدخان 45. الجاثية 46. الأحقاف 47. محمد 48. الفتح 49. الحجرات 50. ق 51. الذاريات 52. الطور 53. النجم 54. القمر 55. الرحمن 56. الواقعة 57. الحديد 58. المجادلة 59. الحشر 60. الممتحنة 61. الصف 62. الجمعة 63. المنافقون 64. التغابن 65. الطلاق 66. التحريم 67. الملك 68. القلم 69. الحاقة 70. المعارج 71. نوح 72. الجن 73. المزمل 74. المدثر 75. القيامة 76. الإنسان 77. المرسلات 78. النبأ 79. النازعات 80. عبس 81. التكوير 82. الانفطار 83. المطففين 84. الانشقاق 85. البروج 86. الطارق 87. الأعلى 88. الغاشية 89. الفجر 90. البلد 91. الشمس 92. الليل 93. الضحى 94. الشرح 95. التين 96. العلق 97. القدر 98. البينة 99. الزلزلة 100. العاديات 101. القارعة 102. التكاثر 103. العصر 104. الهمزة 105. الفيل 106. قريش 107. الماعون 108. الكوثر 109. الكافرون 110. النصر 111. المسد 112. الإخلاص 113. الفلق 114. الناس
تعداد آیات: 11
تفسير 63. المنافقون آية 1
Number of verses: 11
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
إِذَا جَاءَكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ 1
هنگامی که منافقان نزد تو آیند می‌گویند: «ما شهادت می‌دهیم که یقیناً تو رسول خدایی!» خداوند می‌داند که تو رسول او هستی، ولی خداوند شهادت می‌دهد که منافقان دروغگو هستند (و به گفته خود ایمان ندارند).

ترجمه
هنگامى كه منافقان نزد تو آیند، گویند: «گواهى مى‏دهیم كه تو پیامبر خدا هستى» و خدا مى‏داند كه تو پیامبرش هستى وخدا شهادت مى‏دهد كه منافقان دروغگویند.

نکته ها
«نفاق» از «نَفَق»، به معناى تونل‏هاى زیرزمینى است كه براى استتار یا فرار از آن استفاده مى‏شود. بعضى از حیوانات مثل موش صحرایى و سوسمار، لانه‏هایى براى خود درست مى‏كنند كه دو سوراخ دارد. منافق نیز، راه پنهان و مخفى براى خود قرار مى‏دهد تا به هنگام خطر از طریق آن فرار كند.
مردم چهار دسته هستند:
الف) گروهى قلباً ایمان دارند و به وظیفه خود عمل مى‏كنند كه اینان مؤمن واقعى هستند.
ب) گروهى قلباً ایمان دارند، ولى اهل عمل نیستند كه این دسته فاسق‏اند.
ج) گروهى قلباً ایمان ندارند، ولى در ظاهر، رفتار مؤمنان را انجام مى‏دهند كه منافق‏اند.
د) گروهى نه قلباً ایمان دارند و نه به وظیفه عمل مى‏كنند كه این دسته كافرند.(1)
حضرت على‏علیه السلام مى‏فرماید: نفاق انسان، برخاسته از احساس حقارتى است كه از درون دارد. «نفاق المرء ذلّ یجده فى نفسه»(2)
ویژگى‏هاى منافق در قرآن‏
1. دروغ گویى: «انّ المنافقین لكاذبون»(3)
2. بى‏هدف و سرگردان: «لا الى هؤلاء و لا الى هؤلاء»(4) نه با این گروه و نه با آن گروهند.
3. عدم درك عمیق: «لكن المنافقین لا یفقهون»(5)
4. جمود و عدم‏انعطاف: «كانّهم خُشب مسنّدة»(6)
5. نماز بى‏نشاط: «قاموا كُسالى‏»(7) با كسالت به نماز مى‏ایستند.
6. تندگویى وتندخویى: «سلقوكم بالسنةٍ حداد»(8) زبان‏هاى تند وخشن را به شما مى‏گشایند.
7. سوگند دروغ: «اتّخذوا أیمانهم جُنّة» سوگندهایشان را سپر توطئه‏هایشان قرار دادند.
8. انتقاد از رهبر معصوم: «یلمزك فى الصدقات»(9) در تقسیم زكات، نیش مى‏زنند و تو را در تقسیم آن عادل نمى‏دانند.
9. تضعیف رزمندگان: «لاتنفروا فى الحَرّ»(10) مى‏گویند: هوا گرم است، به جبهه نروید.
10. ایجاد مركز توطئه به نام مسجد: «و الّذین اتّخذوا مسجداً ضرارا»(11) (در برابر مسجد پیامبر) مسجدى مى‏سازند تا (با توطئه‏هاى شوم خود) به مسلمانان ضرر بزنند.
11. پیمان شكنى: «و منهم من عاهد اللّه لئن اتانا من فضله لنصدّقنّ و لنكوننّ من الصّالحین فلمّا اتاهم من فضله بخلوا»(12) بعضى از آنان با خداوند پیمان بستند كه اگر از فضلش به ما داد حتماً صدقه مى‏دهیم و از افراد صالح خواهیم بود، پس چون خداوند از فضلش به آنان عطا كرد، بخل ورزیدند و زكات مال خود را ندادند.
12. تحقیر مسلمانان: «أ نؤمن كما آمن السفهاء» آیا همچون سفیهان ایمان بیاوریم؟
13. محاصره اقتصادى مسلمانان: «لاتنفقوا على من عند رسول اللّه حتى ینفضّوا» به اطرافیان پیامبر چیزى ندهید تا از دور او پراكنده شوند.
14. فریب‏كارى و نیرنگ‏بازى: «یخادعون اللّه و الّذین آمنوا و ما یخدعون الاّ انفسهم»(13) مى‏خواهند خدا و مؤمنان را فریب دهند، در حالى كه جز خودشان را فریب نمى‏دهند.
15. بخل در انفاق: «لاینفقون الاّ و هم كارهون»(14) جز با كراهت انفاق نمى‏كنند.
16. امر به زشتى‏ها و نهى از خوبى‏ها: «یأمرون بالمنكر و ینهون عن المعروف»(15)
17. فراراز جهاد: «فرح المخلّفون بمقعدهم خلاف رسول اللّه و كرهوا ان یجاهدوا»(16) بازماندگان (از جنگ تبوك) از مخالفت با رسول خدا خوشحالند و از اینكه به جهاد بروند، ناراحت.
18. شایعه پراكنى: «و اذا جاءهم امر من الامن او الخوف اذاعوا به»(17) هرگاه خبرى از آرامش یا ترس را دریافت كنند، (قبل از تحقیق یا مصلحت‏سنجى) آن را پخش مى‏كنند.
چون خطر منافقان زیاد است، ویژگى‏هاى آنان در سوره‏هاى متعدّد قرآن مطرح شده است و كمتر سوره‏اى در مدینه نازل شده كه با صراحت یا كنایه به منافقان اشاره نشده باشد.(18)
نفاق یك دروغ عملى است، كتمان كفر و اظهار ایمان است؛ البتّه هر كتمانى بد نیست، مانند كتمان فقر یا كتمان عبادت.
منافقان دو گروه بودند: گروهى كه پس از به قدرت رسیدن اسلام، اظهار ایمان كردند ولى در درون ایمان نداشتند و گروه دیگر كسانى كه از ابتدا ایمان آوردند ولى كم‏كم گرفتار دنیا شدند و ایمان خود را از دست دادند، ولى تظاهر به ایمان مى‏كردند. امّت اسلامى همواره از هر دو گروه ضربه‏هاى جبران ناپذیرى خورده است.
در زمان پیامبر اكرم‏صلى الله علیه وآله، سخن از منافقان زیاد بود، ولى بعد از رحلت آن حضرت، مسئله مسكوت ماند. در اینجا چند سؤال است:
1. آیا زنده بودن حضرت سبب نفاق گروهى بود و بعد از رحلت، همه مؤمن واقعى شدند؟!
2. آیا منافقان در همان اقلیتى بودند كه دور حضرت على جمع شده بودند؟!! نظیر سلمان، ابوذر، مقداد و...، در حالى كه هیچ كس این افراد را منافق ندانسته است، یا منافقان، اهداف خود را در نظر اكثریت یافته و ساكت شدند؟
منافقان، هم در دنیا دروغگویند: «انّ المنافقین لكاذبون»، هم در آخرت سوگندهایى مى‏خورند كه خداوند آنان را دروغگو مى‏نامد: «یوم یبعثهم اللّه جمیعاً فیحلفون له كما یحلفون لكم و یحسبون انّهم على شى‏ء ألا انّهم هم الكاذبون»(19)
پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: من از مؤمن و كافر نمى‏ترسم، ولى از منافق مى‏ترسم.(20) از سوى دیگر فرمود: من از فقر امت نمى‏ترسم از بى‏تدبیرى آنان مى‏ترسم.(21) آرى اگر منافقانِ رِند با جاهلان بى‏تدبیر گره بخورند، جنگ صفین و واقعه كربلا پیش مى‏آید.


1) تفسیر اثنى‏عشرى.
2) غررالحكم.
3) منافقون، 1.
4) نساء، 143.
5) منافقون، 7.
6) منافقون، 4.
7) نساء، 142.
8) احزاب، 19.
9) توبه، 58.
10) توبه، 81.
11) توبه، 107.
12) توبه، 75 - 76.
13) بقره، 9.
14) توبه، 54.
15) توبه، 67.
16) توبه، 81.
17) نساء، 83.
18) تفسیر فى ظلال‏القرآن.
19) مجادله، 18.
20) نهج البلاغه، نامه 27.
21) عوالى اللئالى، ج 4، ص 39.

پيام ها
 1- در صدر اسلام، عناصر منافقى بودند كه تا مركز تصمیم‏گیرى جامعه نفوذ كرده حتى پیامبر در معرض توطئه‏هاى آنان بود. «اذا جاءك المنافقون»
 2- منافق، از كلمه حق، استفاده باطل مى‏كند. «قالوا نشهد انّك لرسول اللّه»
 3- شعارها و كلمات حق را از دست نااهلان بگیرید و خود بكار برید. «قالوا نشهد انّك لرسول اللّه و اللّه یعلم انّك لرسوله»
 4- چرب زبانى و چاپلوسى، شیوه منافقان است. «نشهد انّك لرسول اللّه»
 5 - منافقان با تأكید و سوگند حرف مى‏زنند تا شنونده، سخن آنها را باور كند. «نشهد انّك لرسول اللّه»
 6- تأكید را با تأكید پاسخ دهید. «نشهد انّك لرسول... واللّه یشهد انّ المنافقین لكاذبون»
 7- به هر اظهار ارادت وادّعاى حمایت دل خوش نكنید. «نشهد انك لرسول... لكاذبون»
 8 - منافقان را رسوا كنید. «واللّه یشهد ان المنافقین لكاذبون»
 9- بر خلاف اعتقاد، سخن گفتن دروغ است، گرچه آن سخن راست باشد. (خداوند، سخن منافقان را كه به پیامبر اسلام مى‏گفتند: تو پیامبر خدا هستى، دروغ مى‏داند، چون آنان بر خلاف اعتقاد خود مى‏گفتند، گرچه در واقع پیامبر رسول خدا بود). «قالوا نشهد... و اللّه یشهد انّ المنافقین لكاذبون»
 10- ایمان واقعى، اعتقاد قلبى است نه اقرار زبانى. «قالوا... انّ المنافقین لكاذبون»

توضيحات
 سیماى سوره منافقون‏
 این سوره همانند سوره جمعه، یازده آیه دارد و در مدینه نازل شده است.
 بیان ویژگى‏هاى منافقان، اختصاص به این سوره ندارد و در بسیارى از سوره‏هاى قرآن، به ویژه سوره‏هاى مدنى، به ویژگى‏هاى روحى و رفتارى آنان اشاره شده است. جامع‏ترین سوره در باره منافقان، سوره توبه است كه در حدود یكصد آیه به بیان ویژگى‏هاى آنان پرداخته است.
 تلاوت آن در نماز جمعه سفارش شده است. شاید دلیل این تأكید، آن باشد كه امت اسلامى همواره مراقب توطئه‏هاى منافقان باشند. در كتب فقهى مانند جواهر الكلام آمده است: اگر امام جمعه بعد از سوره حمد، سوره دیگرى را شروع كرد، تا زمانى كه به نیمه آن نرسیده، مى‏تواند عدول كند و سوره منافقون را بخواند مگر آن كه سوره‏اى كه شروع كرده، جمعه یا توحید باشد.

Copyright 2015 almubin.com