ترجمه
و هرگز خداوند مرگ كسى را كه اجلش فرارسیده، به تأخیر نمىاندازد و خداوند به آنچه عمل مىكنید آگاه است.
نکته ها
در آیه هفتم، منافقان مىگفتند: به یاران پیامبر كمك نكنید تا دور او را خلوت كنند. شاید این آیه براى خنثى كردن طرح آنان، به مؤمنان مىگوید: شما كه ایمان دارید به مؤمنان كمك كنید تا دور حضرت خالى نشود.
اگر انسان، مرگ و قیامت را باور كند، خیلى راحت انفاق مىكند. قرآن، چندین بار براى ایجاد انگیزه انفاق، مسئله معاد و قیامت را مطرح كرده است، از جمله در سوره بقره آیه 254 مىفرماید: «انفقوا مما رزقناكم من قبل ان یأتى یوم لا بیع فیه ولا خلّة ولا شفاعة» از آنچه به شما دادهایم پیش از آن كه قیامت فرارسد كه دوستى و داد و ستد و شفاعتى در كار نیست، انفاق كنید.
ابن عباس مىگوید: این درخواستِ فرصت در لحظه مرگ، براى كسانى است كه زكات مال خود را ندادهاند یا مستطیع بوده، ولى حج انجام ندادهاند.(52)
تقاضاى مهلت و بازگشت به دنیا پذیرفته نیست، نه در آستانه مرگ، كه آیه 100 سوره مؤمنون و این آیه مىفرماید و نه در قیامت كه دوزخیان مىگوید: «ربنا اخرجنا منها فان عدنا فانا ظالمون»(53)
امام باقرعلیه السلام با استناد به آیه «و لن یُوخر اللّه نفساً»، فرمود: هر سال در شب قدر تمام امور تا شب قدر بعدى، ثبت و حتمى شده و نازل مىشود و تغییر و تأخیرى در آن صورت نمىدهد.(54)
52) تفسیر نورالثقلین.
53) مؤمنون، 107.
54) تفسیر نورالثقلین.
پيام ها
1- براى دعوت مردم به كار خیر، بسترسازى كنید. «انفقوا... من قبل أن یأتى احدكم الموت» (فرا رسیدن مرگ و نداشتن فرصت بازگشت و التماس براى تأخیر مرگ را یادآورى كنید).
2- آنچه داریم از خداست نه از خودمان. «رزقناكم»
3- علاج واقعه قبل از وقوع باید كرد. «من قبل ان یأتى» (با فرا رسیدن مرگ راه عمل بسته مىشود)
4- مرگ، بىخبر مىرسد و قابل تأخیر نیست. «یأتى احدكم الموت... لولا اخّرتنى»
5 - ثروتمندانى كه در زمان حیات خود، اهل انفاق نبودهاند، به هنگام مرگ، تأسف بسیار خواهند خورد. «ربّ لولا اخرتنى... فاصّدّق»
6- نشانه شایستگى و صالح بودن، انفاق به محرومان است. «اكن من الصّالحین»