ترجمه
و كسانى كه كفر ورزیدند و آیات ما را تكذیب كردند، همانها اهل دوزخند در حالى كه همیشه در آن جا هستند و این سرانجام بدى است.
نکته ها
«تغابن» به معناى آن است كه غبنها جلوه مىكند، یعنى روز قیامت، كافران به خاطر ایمان نیاوردن و فاسقان به خاطر نداشتن عمل صالح و مؤمنان به خاطر آن كه مىتوانستند عمل بیشترى انجام دهند، همه به نوعى احساس خسارت، حسرت و غبن دارند، و شاید بدین معنى باشد كه در آن روز هركس به فكر آن است كه چگونه بار خود را به دوش دیگرى اندازد، همانگونه كه در قرآن صحنههایى در این زمینه مطرح است كه شیطان مىگوید: «مرا ملامت نكنید، مقصّر خودتان هستید» یا مجرم دوست دارد كه به جاى خود فرزند و تمام بستگان بلكه تمام مردم به جاى او به دوزخ رفته و او نجات یابد.
شاید تغابن به این معنا باشد كه رهبران فاسد پیروان خود را مغبون كردند و پیروان نیز به خاطر اطاعت كوركورانه به رهبران فاسد فرصت فساد بیشترى داده و آنان را مغبون كردند كه اگر اطاعت آنان نمىشد، فساد آنها این همه توسعه نمىیافت.(43)
«یوم الجمع»، یكى از نامهاى قیامت است. چنانكه در آیهاى دیگر مىفرماید: «و نفخ فى الصور فجمعناهم جمعاً»(44) در صور دمیده شود و همه را یك جا جمع مىكنیم.
مغبون كیست؟
در روایات مصادیقى براى مغبون مشخص شده كه به آن اشاره مىكنیم:
هركس دو روزش یكسان باشد مغبون است. «من استوى یوماه فهو مغبون»(45)
تكبّر و غرور، در دنیا سبب فقر و در آخرت موجب غبن است. «المغرور فى الدنیا مسكین و فى الاخرة مغبون»(46)
كسىكه از نماز شب محروم شود، مغبون است. «فان المغبون من حرم قیام الّیل»(47)
در قیامت براى هر روز از ایام عمر، 24 خزینه و انبار باز مىشود و ساعاتى را كه انسان در آن كار خیر نكرده به صورت خزینه خالى مىبیند و تأسفى غیر قابل وصف مىخورد. «فیناله من الغبن و الاسف على فواتها حیث كان متمكّناً من ان یملأها حسنات ما لا یوصف»(48)
كسىكه جهاد در راه خدا را ترك كند، مغبون است. «من ترك الجهاد فى اللّه كان كالمغبون»(49)
در قیامت، دو گروه در برابر یكدیگرند: گروه مغبون، «یوم التغابن» و گروه رستگار. «ذلك الفوز العظیم»
در تربیت، بشارت و هشدار در كنار هم لازم است، آیه9 بشارت به بهشت جاودان است و آیه 10، خطر دوزخ جاودان براى كافران.
43) تفسیر المیزان.
44) كهف، 99.
45) بحارالانوار، ج 71، ص 173.
46) بحارالانوار، ج 72، ص 173.
47) بحارالانوار، ج 83، ص 127.
48) بحارالانوار، ج7، ص 262.
49) بحارالانوار، ج 33، ص 573.
پيام ها
1- قیامت، روز یاد كردنى است. («اذ»، «اذا» و «یوم» در آغاز جمله، معمولاً به معناى آن است كه «یاد كن زمانى را كه») «یوم یجمعكم»
2- راه نجات از غبن، ایمان و عمل صالح است. «ذلك یوم التغابن و من یؤمن باللّه و یعمل صالحاً»
3- ایمان، از عمل صالح جدا نیست. «یؤمن... یعمل صالحاً»
4- عمل صالح، كفاره بدىهاست. «یكفر عنه سیّئاته»
5 - تا پاك نشویم به بهشت نمىرویم. ابتدا باید گناهان محو شود، سپس داخل بهشت شد. «یكفّر... یدخله»
6- باغها و نهرهاى بهشتى، هم متعدّد است، هم دائمى و ابدى. «جنّات... الانهار خالدین فیها ابدا»
7- بزرگترین رستگارى آن است كه انسان با ایمان و عمل صالح وارد بهشت شود. «ذلك الفوز العظیم»