ترجمه
همانا اموال و اولاد شما وسیله آزمایشند و خداوند است كه پاداش بزرگ نزد او است (و به كسانى پاداش مىدهد كه در این امتحان پیروز شوند).
نکته ها
مشابه این آیه، آیه 28 سوره انفال است. «واعلموا انّما اموالكم و اولادكم فتنة و انّ اللّه عنده اجر عظیم»
«فتنه» هم به معناى رنجها و مشكلات و مصیبتها و امورى است كه انسان گرفتار آنها مىشود و سبب آزمایش است و هم به معناى توطئه و افساد دشمنان است كه قرآن براى جلوگیرى از آن مىفرماید: «و قاتلوهم حتى لا تكون فتنة»(60) با آنان بجنگید تا دیگر فسادى نباشد. جالب آن كه همین مال و فرزند كه سبب آزمایشند، زینت دنیا نیز هستند. «المال و البنون زینة الحیاة الدنیا»(61)
حضرت علىعلیه السلام مىفرماید: از گرفتار شدن به فتنه به خدا پناه نبرید كه آن حتمى است، بلكه از انحراف و گمراه شدن به وسیلهى فتنهها به خدا پناه ببرید. «لا یقولنّ احدكم اللّهم انّى اعوذ بك من الفتنة... فلیستعذ من مضلات الفتن»، سپس حضرت این آیه را تلاوت كردند.(62)
اگر باور كنیم كه دارایى و ثروت، ابزار آزمایش و فتنه است، از كمى مال رنج نخواهیم برد. زیرا امتحانش آسانتر خواهد بود.
مال، سبب آزمایش است، زیرا باید از راه حلال بدست آید، باید به مصرف حلال برسد، باید حقوق واجب آن پرداخت شود، باید شكر آن ادا شود.
فرزند، سبب آزمایش است، زیرا والدین باید در انتخاب همسر، در پرداخت مهریه حلال به همسر، در تغذیه سالم فرزند، در محبت و نظارت بر تعلیم و تربیت، در ازدواج، در اشتغال، در گرایشهاى گوناگون او كمال دقت را داشته باشند كه عبور از تمام این مراحل امتحانى سخت است، البته اگر والدین وظیفه خود را به خوبى انجام دهند و از عهده آزمایش برآیند، در تمام كارهاى خوب فرزند شریك خواهند بود.
اگر دشمنى همسر و فرزند در آیه قبل، مربوط به بعضى از آنهاست، اما وسیله فتنه و آزمایش شدن مربوط به همه آنهاست.
60) بقره، 193.
61) كهف، 46.
62) نهج البلاغه، حكمت 93.
پيام ها
1- دلبستگى و وابستگى به مال و فرزند، زمینه لغزش و انحراف است. لذا خداوند هشدار مىدهد. «انّما اموالكم و اولادكم فتنة»
2- گذشتن از دلبستگى به مال و فرزند براى انجام وظایف الهى، كارى بزرگ است، لذا خداوند پاداش بزرگ مقرر كرده است. «اجر عظیم»
3- هر چه آزمایش كننده بزرگتر باشد، جایزهاش برجستهتر است، خداى عظیم پاداش عظیم مىدهد. «و اللّه عنده اجر عظیم»
4- توجه به پاداش بزرگ الهى، سبب نجات از وابستگى به اموال و اولاد است. «و اللّه عنده اجر عظیم»