ترجمه
آسمانها و زمین را به حق آفرید و شما را (در رحم مادر) صورتگرى كرد و صورت شما را نیكو قرار داد و بازگشت (همه) به سوى اوست.
نکته ها
منظور از حُسن صورت «فاحسن صوركم» آن است كه خداوند، انسان را مجهز نمود به چیزهایى كه در راه رسیدن به هدف، او را كمك مىكند.
اعضاى بدن انسان هر كدام در جاى مناسب قرار گرفته و تركیب و تناسب آنها موجب زیبایى اندام انسان و به ویژه صورت او گردیده است. مژه، پلك و ابرو كه وظیفه حفاظت از چشم را به عهده دارند، زیبایى خاصّى به چهره انسان بخشیدهاند. لبها كه دربان دهان و نگهبان زبان و دندان هستند، تنها به هنگام خوردن یا گفتن، آن هم به مقدار مورد نیاز باز و بسته مىشوند و در كودكى كه حیات نوزاد به شیر مادر وابسته است، كار مكیدن را به عهده دارند و در بزرگسالى، احساسات عاطفى را با بوسیدن اظهار مىدارند.
خداوند، برترین آفریده خود یعنى انسان را از آبى ناچیز آفریده، «ماء مَهین»(2) و در كارگاهى تاریك و ظلمانى، «فى الارحام»(3) و بر روى آن بهترین و زیباترین صورتگرى را قرار دارد. «فاحسن صوركم»
تفاوت آفریدههاى خداوند با تولیدات انسان:
1. تولیدات انسان محدود و در بعضى زمینهها تولید دارد، امّا خداوند همه چیز را مىآفریند. «خلق كلّ شىء»(4)
2. تولیدات انسان گاهى لغو است، امّا خداوند همه چیز را هدفمند آفریده است. «خلق اللّه السموات و الارض بالحق»(5)
3. در تولیدات انسان افراط و تفریط است، امّا آفرینش خداوند به اندازه است. «انا كل شىء خلقناه بقدر»(6)
4. تولیدگر معمولاً پس از تولید نظارتى از تولید ندارد، امّا خداوند هرگز از مخلوقاتش غافل نمىشود. «و ما كنا عن الخلق غافلین»(7)
5. انسان گاهى از تولید خسته و كسل مىشود، امّا خداوند هرگز از آفرینش خسته نمىشود. «ما مسّنا من لغوب»(8)
6. خداوند از طریق زوجیت، بقاى موجودات را تضمین نموده است. «و من كل شىءٍ خلقنا زوجین»(9)
7. خدا، همه آفریدههاى خود را هدایت تكوینى مىكند. «اعطى كل شىء خلقه ثم هدى»(10)
8. همه آفریدهها، در نهایت به سوى او بازمىگردند. «خلق السموات و الارض... الیه المصیر»(11)
تمام كارهاى خداوند بهترین است:
آفرینش او بهترین است: «فتبارك اللّه احسن الخالقین»(12)
كتاب قرآن او بهترین است: «نزّل احسن الحدیث»(13)
قصههاى او بهترین است: «احسن القصص»(14)
نامهاى او بهترین است: «وللّه الاسماء الحسنى»(15)
پاداشهاى او بهترین است: «فله جزاء الحسنى»(16)
وعدههاى او بهترین وعدههاست: «وعداللّه الحسنى»(17)
حكم او بهترین حكمها است: «و من احسن من اللّه حكماً»(18)
خداوند از ما نیز خواسته است كه در تمام كارها، بهترینها را انتخاب كنیم. مثلاً:
در گفتار، بهترین سخن را بگوئیم: «یقولوا الّتى هى احسن»(19)
در عمل، بهترین را انجام دهیم: «احسن عملاً»(20)
در برخورد، بهترین رفتار را داشته باشیم: «ادفع باللتى هى احسن»(21)
در مجادله و گفتگو، بهترین شیوه را انتخاب كنیم: «جادلهم بالتى هى احسن»(22)
در سپاسگزارى و تشكر، بهترین روش را داشته باشیم: «فحیّوا باحسن»(23)
در میان شنیدهها بهترین را انتخاب و عمل كنیم: «یستمعون القول فیتبعون احسنة»(24)
در تصرّف در مال یتیم، با بهترین شیوه عمل كنیم: «لا تقربوا مال الیتیم الاّ باللتى هى احسن»(25)
در انگیزه، با بهترین نیت كه اخلاص و قصد قربت است، عمل خود را رنگى الهى دهیم: «و من احسن من اللّه صبغة»(26)
2) مرسلات، 20.
3) آل عمران، 6.
4) انعام، 101.
5) جاثیه، 22؛ عنكبوت، 44؛ روم، 8.
6) قمر، 49.
7) مؤمنون، 17.
8) ق، 38.
9) ذاریات، 49.
10) طه، 50.
11) تغابن، 3.
12) مؤمنون، 14.
13) زمر، 23.
14) یوسف، 3.
15) اعراف، 180.
16) كهف، 88.
17) حدید، 10.
18) مائده، 50.
19) اسراء، 53.
20) كهف، 7.
21) فصلت، 34.
22) نحل، 125.
23) نساء، 86.
24) زمر، 18.
25) اسراء، 34.
26) بقره، 138.
پيام ها
1- آفرینش آسمانها و زمین از روى برنامه و هدف بوده است. «خلق السموات و الارض بالحق»
2- خداوند، صورتگرى انسان را به خود نسبت داده است. «صوّركم»
3- انسان در مقایسه با دیگر موجودات، زیباتر و كاملتر است. «فاحسن صوركم»
4- جهان آفرینش در حال حركت به سوى مقصدى الهى است. «الیه المصیر»
5 - مبدأ و معاد هستى، خداوند است. «خلق... الیه المصیر»
6- لازمهى آفرینش به حق و هدفمند، وجود معاد و بازگشت انسانها به سوى خداوند براى كیفر و پاداش است. «خلق... بالحق... و الیه المصیر»