ترجمه
و اگر ما فرشتگان را به سوى آنان نازل مى‏كردیم و مردگان با آنان سخن مى‏گفتند و همه چیز را (به گواهى صدق و اعجاز) دسته دسته در برابرشان گرد مى‏آوردیم باز هم ایمان نمى‏آوردند، مگر آنكه خداوند بخواهد (به اجبار ایمان آورند)، ولى بیشترشان نادانى مى‏كنند.

نکته ها
گویا یكى از درخواست‏هاى مشركان، نزول فرشتگان و سخن گفتن مردگان با آنان بوده است، غافل از آنكه این مشركان به قدرى لجوجند كه حتّى اگر امور غیبى مثل فرشتگان براى آنان محسوس شود باز هم ایمان نخواهند آورد. سعدى نیز مى‏گوید:
چون بود اصل گوهرى قابل‏ تربیت را در او اثر باشد
هیچ صیقل نكو نداند كرد آهنى را كه بد گهر باشد
سگ به دریاى هفتگانه مشوى‏ چون شود تر، پلیدتر باشد
خر عیسى گرش به مكّه برى‏ چون بیاید هنوز خر باشد
«قُبُل» یا به معناى مقابل است، یا جمع قبیل، به معناى گروه و دسته.
در دو آیه‏ى قبل، ادعاى دروغ مشركان مطرح شد كه مى‏گفتند: اگر معجزه بیاید ایمان مى‏آوریم، اینجا نمونه آن معجزات مطرح شده است.
شبیه این آیه، در سوره‏ى حجر آیات 14 و 15 آمده است: «ولو فَتَحنا علیهم باباً من السّماء فظلّوا فیه یعرجون لقالوا انّما سُكِّرَت أبصارُنا بل نحن قوم مَسحورون» اگر از آسمان درى باز شود و كفّار از آن بالا روند، باز هم گویند: چشم ما را جادو كرده‏اند.

پيام ها
1- براى دلهاى لجوج، هیچ آیه و نشانه‏اى زمینه‏ساز ایمان نمى‏گردد. «ما كانوا لیؤمنوا»
2- خدا اگر بخواهد، مى‏تواند به اجبار، همه را مؤمن سازد، ولى این خلاف حكمت اوست. «ما كانوا لیؤمنوا الاّ أن یشاء اللّه»
3- جهالت، عامل ایمان نیاوردن به آیات الهى است. «ما كانوا لیؤمنوا... و لكنّ اكثرهم یجهلون»