ترجمه
بگو: چه خواهید كرد اگر عذاب خداوند، به طور پنهان و ناگهانى یا آشكارا به سراغ شما آید، آیا جز گروه ستمگران هلاك خواهند شد؟
نکته ها
شاید مراد از «بغتة» به هنگام خواب در شب و مراد از «جهرة» به هنگام كار در روز باشد. مثل آیهى «أتاها أمرنا لیلاً أونهاراً» [344] ، شاید مراد از «بغتة»، عذابهاى بىمقدّمه باشد و مقصوداز «جهرة»، عذابهایى كه آثارش از روز اوّل آشكار شود، مثل ابرهاى خطرناك كه بر سر قوم عاد فرود آمد. چنانكه در جاى دیگر مىخوانیم: «قالوا هذا عارض ممطرنا بل هو ما استعجلتم به ریح فیها عذاب ألیم» [345]
سؤال: این آیه مىگوید: تنها ظالمین از عذاب الهى هلاك مىشوند، در آیهاى دیگر «و اتّقوا فتنة لا تصیبنّ الّذین ظلموا منكم خاصّة» [346] فراگیرى فتنه و شعلههاى عذاب نسبت به همه بیان شده و هشدار داده شده است، چگونه مفهوم این دو آیه قابل جمع است؟
پاسخ: در تفسیر كبیر فخررازى و مجمعالبیان آمده است: هر فتنهاى هلاك نیست. در حوادث تلخ، آنچه به ظالمان مىرسد هلاكت و قهر است، و آنچه به مؤمنان مىرسد، آزمایش و رشد است.
344) یونس، 24 ؛ تفسیر روحالمعانى.
345) احقاف، 24 ؛ تفسیر اطیبالبیان.
346) انفال، 25.
پيام ها
1- پیامبر براى بیدارى وجدانها، مأمور به سؤال وپرسش از آنان است. «قل أرایتكم»
2- از سركشى خود و مهلت الهى مغرور نشوید، شاید عذاب خدا ناگهانى فرارسد. «بغتة»
3- وقتى عذاب خدا آید، هلاكت قطعى است، نه خودشان و نه دیگران قدرت دفاع ندارند. «عذاب اللَّه - یهلك»
4- كیفرهاى الهى، به خاطر ظلم مردم و عادلانه است. «یهلك... الظالمون»
5 - اعراض از دعوت انبیا، ظلم است. «هم یصدفون - الظالمون»