ترجمه
به ماه سوگند، چنین نیست (كه كفّار مىپندارند).
به شب، آنگاه كه پشت مىكند سوگند.
به صبح، آنگاه كه آشكار مىشود سوگند.
كه این (دوزخ)، یكى از بزرگترین پدیده هاست.
هشدارى، براى بشر است.
براى هركس ازشما كه بخواهد (در كار خیر) مقدّم شود یا متأخر باشد.
نکته ها
«اَسفر» از «سَفر» به معناى پرده برداشتن و آشكار كردن است و به زنان بى حجاب، «سافرات» مىگویند.
«كُبَر» جمع «كُبرى» به معناى بزرگتر است، یعنى این عذابى كه در آیات قبل بیان شد، تنها یكى از عذابهاى بزرگ الهى است و عذابهاى بزرگ دیگرى نیز وجود دارد.
ماه، به خاطر حركت به دور زمین، نور رسانى در شب، زیبایى و تقویم طبیعى بودن، ایجاد جزر و مدّ و نقشهاى دیگر آن در هستى، یكى از آیات بزرگ الهى است كه سزاوار است به آن سوگند یاد شود.
خداوند در قرآن به تمام بخشهاى زمان یكبار سوگند یاد كرده است ولى به هنگام سحر سه بار سوگند یاد مىكند. «و الفجر»(130)، «و الصبح»(131)، «و الضحى»(132)، «و العصر»(133) هر كدام یك بار آمده، امّا آنگاه كه شب پایان مىپذیرد و سحر مىشود، با سه تعبیر آمده است: «واللیل اذ ادبر»(134)، «واللیل اذا یسر»(135)، «واللیل اذا عسعس»(136)
امام كاظمعلیه السلام فرمود: هركس به سوى پذیرفتن ولایت ما پیشى گرفت، از دوزخ دور مىشود و هركس از پذیرش ولایت ما عقب افتاد، در رفتن به دوزخ جلو مىافتد.(137) «لمن شاء منكم ان یتقدم او یتأخر»
130) فجر، 1.
131) مدّثر، 34.
132) ضحى، 1.
133) عصر، 1.
134) مدّثر، 33.
135) فجر، 4.
136) تكویر، 17.
137) تفسیر نورالثقلین.
پيام ها
1- آفریدههاى خداوند در طبیعت از چنان اهمیّتى برخوردارند كه قابل سوگند هستند. «والقمر، واللیل... والصبح»
2- هشدارهاى پیامبر اسلام براى همه بشر است. «نذیراً للبشر»
3- براى هدایت آنان، هشدار دادن امرى ضرورى است. «نذیراً للبشر»
4- انسان داراى اختیار و اراده است. «لمن شاء»
5 - انسان دیندار از دیگران جلوتر است و فرد بىدین عقب مانده است. «لمن شاء منكم ان یتقدّم او یتأخّر»