ترجمه
(ساحران) گفتند: به پروردگار جهانیان ایمان آوردیم.
(همان) پروردگار موسى و هارون.
نکته ها
جادوگرانى كه براى رسوا ساختن حضرت موسى و كسب مال و مقام نزد فرعون به صحنه آمده بودند، با دیدن معجزهى موسى علیه السلام، ایمان آورده و آن را اعلام و به اصول توحید، نبوّت و معاد اقرار كردند؛ توحید و نبوّت را با جملات «آمنّا بربّ العالمین، ربّ موسى وهارون» و ایمان به معاد را در آیه 125 با جملهى «الى ربّنا منقلبون» اعلام نمودند. در واقع فرعون با فراهم آوردن جادوگران، سبب شد كه آنان یكجا به موسى ایمان آورند. آرى، عدو شود سبب خیر، اگر خدا خواهد.
ساحران، موسى و هارون علیهما السلام را با هم مطرح كردند و گفتند: «ربّ موسى و هارون»، زیرا هارون نیز در كنار موسى در ارشاد آنان نقش داشته است و یا اگر مىگفتند: «ربّ موسى»، احتمال سوء استفاده فرعونیان داده مىشد، كه بگویند ربِّ موسى، فرعون است، چون او سالها در خانهى فرعون و تحت تربیت او بوده تا بزرگ شده است، چنانكه خود فرعون به موسى علیه السلام گفت: آیا ما تو را در كودكى تربیت نكردیم؟ «ألم نربّك فینا ولیداً» [221] لذا ساحران این توطئه را نقش بر آب كردند و گفتند: «ربّ موسى و هارون»
حضرت على علیه السلام فرمود: «كُن لما لا ترجو أرجى منك لما تَرجو»، به آن چیز كه امید ندارى، امیدوارتر باش تا به چیزى كه امیدى در آن هست. چنانكه موسى علیه السلام حركت كرد تا براى خانوادهاش آتش بیاورد، امّا با مقام رسالت برگشت، ملكهى سبأ براى دیدن حضرت سلیمان علیه السلام از شهر خارج شد، امّا مؤمن برگشت، ساحران براى رسیدن به پست و مقام به دربار فرعون آمدند، امّا با ایمان و مؤمن بازگشتند. [222]
221) شعراء، 18
222) تفسیر اثنى عشرى، تحفالعقول، ص208
پيام ها
1- ساحران، قبل از مبارزه، محتواى دعوت موسى را شنیده بودند و لذا پس از دیدن معجزهى آن حضرت، به همان شنیدهها اقرار كردند. «قالوا آمنّا»
2- انسان، انعطافپذیر و آزاد است و مىتواند پس از فهمیدن حقّ، عقیده و فكر خود را تغییر دهد. «قالوا آمنّا»
3- توبهى انحراف فكرى و شرك، ایمان است. «آمنّا»
4- ساحران، تفاوت معجزه و جادو را بهتر از دیگران فهمیدند و لذا خیلى سریع ایمان آوردند. «آمنّا»
5 - گاهى ایمان نیاوردن مردم به دلیل ناشناخته بودن حقّ است، همین كه حقّ روشن شد، گروهى ایمان مىآورند. «آمنّا»
6- جلوى سوءاستفاده را باید گرفت. براى اینكه فرعون نگوید: من همان «ربّ العالمین» هستم، ساحران گفتند: «ربّ موسى و هارون»
7- در خالقیّت خداوند بحثى نیست، نزاع بر سر ربوبیّت خدا و تدبیر جهان به دست اوست. «ربّ العالمین ربّ موسى و هارون»