ترجمه
و كسانى كه به كتاب (آسمانى) تمسّك مىجویند و نماز را به پا داشتهاند (بدانند كه ما) قطعاً پاداش اصلاحگران را تباه نخواهیم كرد.
نکته ها
در روایات آمده است كه این آیه بیانگر ویژگىهاى اهلبیت علیهم السلام وشیعیان آنان مىباشد. [327]
قرآن، همواره در كنار اكثریّت مفسد، اقلیّت صالح را هم مطرح مىكند. (آیهى قبل انتقاد و این آیه ستایش است)
«الكتاب»، شامل همهى كتب آسمانى مىشود و مفهوم آیه اختصاص به پیروان دین خاص و یا كتاب خاصّى ندارد، ولى با توجّه به آیات گذشته، شاید مراد تورات باشد.
در این آیه از گروهى كه به كتاب آسمانى تمسّك مىكنند تقدیر شده، امّا در جاى دیگر كسانى را كه كتاب در اختیارشان است، ولى به آن تمسّك نمىكنند، به الاغى تشبیه كرده كه بار كتاب حمل مىكند. «مَثَلالّذین حمّلوا التورات ثمّ لمیحملوها كمثل الحمار یحمل اسفاراً» [328]
«مُصلِح»، هم به كسى كه در صدد اصلاح خویش است و هم به كسى كه در تلاش براى اصلاح جامعه است، گفته مىشود.
با اینكه نماز، جزو محتواى كتاب آسمانى است، ولى به دلیل اهمیّت آن، به طور جداگانه ذكر شده است، زیرا نماز ستون دین است و اقامهى دین بستگى به آن دارد. چنانكه پیامبر صلى الله علیه وآله فرمودند: «الصلاة عمود الدّین» [329] و یا در جاى دیگر فرمودند: هر چیزى داراى وجه و صورتى است و سیماى دین شما نماز است، پس نباید سیماى دین خودتان را خراب كنید. «و وجه دینكم الصلاة فلایشیننّ احدكم وجه دینه» [330]
327) تفسیر اثنى عشرى
328) جمعه، 5
329) تفسیر اثنى عشرى؛ التهذیب، ج2، ص237
330) تفسیر فرقان؛ كافى، ج3، ص270
پيام ها
1- تلاوت، حفظ، چاپ و نشر كتاب آسمانى، كافى نیست، بلكه باید به آن عمل كرد تا نجاتبخش باشد. «یمسّكون» (چنانكه عمل به نسخهى پزشك، تنها راه درمان است.)
2- در ادیان و كتابهاى آسمانى گذشته نیز نماز بوده است. «اقاموا الصلاة»
3- افراد بىنماز و جاهل به كتاب خدا، نمىتوانند مصلح كامل باشند. «یمسّكون بالكتاب... اقاموا الصلاة... المصلحین»
4- دین علاوه بر آثار اخروى، در اصلاح زندگى دنیوى نیز نقش دارد. «المصلحین»
5 - اقامهى نماز، وسیله اصلاح جامعه است. «اقاموا الصلاة، المصلحین» (اقامه یعنى اهتمام كامل به برپایى نماز در تمام شئون زندگى، نه صرف خواندن نماز)
6- اصلاح واقعى دو شرط و محور دارد: تمسّك به قانون الهى و رابطهى استوار با خدا از طریق اقامهى نماز. (تمام آیه)