ترجمه
آنگاه كه آسمان شكافته شود.
و پروردگارش را فرمان برد كه چنین سزاوار است.
و آنگاه كه زمین هموار شود.
و آنچه در آن است بیرون اندازد و خالى گردد.
و به فرمان پروردگارش گوش سپرد كه چنین سزد.
نکته ها
«انشقاق» به معناى شكافته شدن است. حضرت على علیه السلام فرمودند: «تنشق السماء من المجرة»(19) یعنى آسمان از طریق كهكشان از هم گسیخته شود.
«أذِنت» از «اُذُن» به معناى حرف شنوى و «حُقَّتْ» یعنى شایسته وسزاوار و حقّش این بود.
در قیامت آنچه در دل زمین است ،از مردگان و گنجها و... به بیرون پرتاب مىشود. چنانكه در سوره زلزال مىفرماید: «اذا زلزلت الارض زلزالها و اخرجت الارض اثقالها...»
19) تفسیر درّالمنثور.
پيام ها
1- در آستانه قیامت، آسمانهاى استوار و محكم «سبعاً شداداً»(20) شكافته مىشوند. «اذا السماء انشقت»
2- هستى گوش به فرمان و تسلیم خداوند است. «اذنت لربّها» (این جمله درباره آسمان و زمین هر دو آمده است.)
3- طبیعت نوعى شعور دارد كه فرمانپذیر خداوند است. «اذنت لربّها»
4- تسلیم خدا شدن، تنها تسلیم شدنى است كه شایسته و سزاوار است. «حُقّت»
5 - در آستانه قیامت، زمین چنان دگرگون مىشود كه تمام ناهموارىهاى آن از میان رفته و سطحى گسترده و هموار مىشود. «اذا الارض مدّت»
20) نبأ، 12.
توضيحات
سیماى سوره انشقاق
این سوره بیست و پنج آیه دارد و در مكّه نازل شده است.
نام سوره برگرفته از آیه اول و به معناى شكافته شدن است.
همانند دیگر سورههاى مكّى، محور مباحث این سوره، موضوع معاد و قیامت است.
از هم پاشیدن نظام موجود هستى و به هم خوردن نظم زمین و آسمان، خبر از برپاشدن قیامت و برقرار شدن نظامى دیگر در عالم مىدهد.
تلاش و كوشش انسان، در قیامت به بار مىنشیند و كارنامه عمل پاكان و ناپاكان به دست آنان داده مىشود تا بر اساس آن به پاداش یا كیفر برسند و این سنّت پروردگار در طول تاریخ است و همه بر آن اساس محاسبه مىشوند.
در روایات آمده است، تلاوت همراه با تدبّر آیات این سوره، انسان را از اینكه نامه عملش به دست چپش داده شود، حفظ كرده و درامان مىدارد.(18)
18) تفسیر نورالثقلین.