ترجمه
(به یادآور) زمانى كه پروردگارت به فرشتگان وحى كرد كه من با شمایم، پس شما افراد با ایمان را تقویت كنید، من نیز بهزودى در دلهاى كافران، رُعب وترس خواهم افكند، پس فرازگردنها را بزنید وهمهى سرانگشتانشان را قلم كنید (وقطع كنید تا نتوانند سلاح بردارند).
نکته ها
«بَنان» جمع «بنانه»، سر انگشت دست و پا، یا انگشتان دست و پا مىباشد.
وارد كردن ضربه بر سر و مغز كفّار یا زدن سر انگشتان دست و پاى آنان، توان رزم و اسلحه به دست گرفتن را از آنان مىگیرد. و احتمال دارد بیانگر این باشد كه اگر دشمن پیاده است، هدف سر او باشد و اگر سواره باشد، دست و پاى او را هدف قرار دهید. [441]
شاید مراد از «فوق الاعناق»، افراد سرشناس و رهبران كفر باشد، مانند: «فقاتلوا أئمّة الكفر» كه ضربه بر سران و رهبران دشمن باید وارد كرد. [442]
از امدادهاى الهى در جنگ بدر ایجاد رعب و وحشت در دل لشكریان كفر بود، چنانكه گزارشگران مخفى سپاه اسلام، از اردوگاه دشمن خبر آوردند كه دشمن با آن همه امكانات و ساز وبرگ، بسیار ترسیده و بیمناك مىباشد، امّا در مقابل سپاه كوچك اسلام، با وجود كمى نفرات و امكانات، روحیّهاى بسیار عالى داشتند. لذا پیامبر ابتدا به آنان پیشنهاد صلح داد و نمایندهاى را به میان آنان فرستاد، هرچند عدّهاى با این پیشنهاد موافق بودند، ولى ابوجهل آن را نپذیرفت و آتش جنگ شعلهور شد.
441) تفسیر نمونه
442) تفسیر فرقان
پيام ها
1- خداوند، ارشاد و حمایت مؤمنان را گاهى از طریق فرشتگان انجام مىدهد. «اذ یوحى ربّك الى الملائكة...»
2- فرشتگان از خود قدرتى ندارند، بلكه با حمایت و لطف الهى قدرت مىیابند. «اذ یوحى ربّك الى الملائكة انّى معكم فثبّتوا»
3- خداوند، تشویق به استقامت را از طریق فرشتگان قرار داده، ولى ارعاب كافران را به خود نسبت داده است. «فثبّتوا، سألقى»
4- خداوند بر اهل ایمان، آرامش و سكینه نازل مىكند و بر كافران دلهره و وحشت مستولى مىسازد. «اذ یوحى ربّك... فثبّتوا الّذین آمنوا سألقى فى قلوب الّذین كفروا الرعب»
5 - دلها به دست خداوند است، آرامش و اضطراب هم از اوست. «اذ یوحى ربّك.. فثبّتوا... سألقى... الرعب»
6- رعب و وحشت، از عوامل شكست كفّار در جنگ بدر بود. «سألقى فى قلوب الّذین كفروا الرعب»
7- گرایشها و انگیزههاى انسان، در سرنوشت او و دریافت رحمت و یا عذاب الهى، تأثیر به سزایى دارد. «فثبّتوا الّذین آمنوا... فى قلوب الّذین كفروا الرعب»
8 - قدرت و امكانات، به تنهایى عامل آرامش نیست. (در جنگ بدر، مسلمانان با كمى نفرات، آرامش یافتند، امّا دشمنان فراوان و مجهّز، هراسناك شدند.) «أمنة منه - الرّعب»
9- از توان رزمى خود در نبرد، بهترین استفاده را ببرید و ضربه‌ها را به جاهاى حسّاس وارد آورید. «فاضربوا فوق الاعناق و اضربوا منهم كلّ بنان»