ترجمه
به روشنایى آغاز روز سوگند.
به شب سوگند آنگاه كه آرامش بخشد.
پرودگارت تو را وانگذاشته و خشم نگرفته است.
همانا آخرت براى تو بهتر از دنیا است.
و به زودى پروردگارت (چیزى) به تو عطا كند كه خشنود شوى.
نکته ها
«ضحى» به معناى اوایل روز و هنگام چاشت است. «سَجى» هم به معناى پوشاندن و هم به معناى سكون و آرامش است.
«وَدّعك» از «تودیع» به معناى واگذاشتن و رها كردن است و «قلى» به معناى شدّت عداوت و بغض و خشم و قهر است.
براى چند روزى وحى از پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله قطع شد. مخالفان سرزنش كردند كه خدا تو را رها كرده است. این آیات نازل شد و حضرت را دلدارى داد. شاید دلیل قطع وحى آن بود كه خداوند به مردم بفهماند هر چه هست از اوست و پیامبر در الفاظ وحى و زمان نزول آن و مقدار آن، از خود اختیارى ندارد.
نشانه آنكه خدا پیامبرش را رها نكرده، این است كه در این سوره كوچك، سیزده بار شخص پیامبر مورد خطاب قرار گرفته است.
پيام ها
1- روشنى روز و تاریكى و آرامش شب دو نعمت بزرگ الهى است كه مورد سوگند خداوند قرار گرفته است. «و الضّحى و الّیل اذا سجى»
2- با قاطعیّت، زبان بدگویان را قطع و دل پاكان را بدست آورید. «والضحى و الّیل اذا سجى ما ودّعك ربّك»
3- به قضاوتها و پیش داورىها و تحلیلهاى نادرست، صریحاً جواب بدهید. «ما ودّعك ربُّك»
4- مربّى نباید كسى را كه تحت تربیت اوست رها كند. «ما ودّعك ربُّك»
5 - قطع موقت لطف را نشانه غفلت و قهر الهى ندانید. «ما ودّعك ربُّك و ما قلى»
توضيحات
سیماى سوره ضحى
این سوره یازده آیه دارد و در مكّه نازل شده است.
نام سوره، برگرفته از آیه اول است كه با سوگند به هنگام بالا آمدن روز آغاز مىشود.
از آنجا كه مخالفان، به خاطر قطع نزول وحى به مدّت پانزده روز، به آن حضرت نیش زبان مىزدند، لذا این سوره در مقام دلدارى به پیامبر است و حمایتهاى خداوند از آن حضرت را، از هنگام یتیمى تا رسیدن به رسالت بیان مىدارد.
و آنگاه از پیامبر مىخواهد تا او نیز با یتیمان و محرومان برخوردى خدایى داشته و با زبان و عمل، نعمتهاى الهى را آشكار ساخته و سپاسگزار آنها باشد.