ترجمه
خداوند بر آن نیست كه قومى را بعد از آنكه هدایتشان نمود، بىراه بگذارد تا آنچه را (كه باید از آن ) پرهیز كنند، برایشان بیان كند. قطعاً خداوند به هر چیزى داناست.
نکته ها
آیه، یا بیانگر حال آنان است كه مسلمان شده بودند، ولى پیش از آگاهى از وظایف خود از دنیا رفتند. [176] یا اشاره به آیهى قبل و لزوم تبرّى از دشمن خداست كه اگر پس از این هشدار، بىتفاوت باشید، خودتان هم گمراه شده به دشمنان خدا ملحق مىشوید، و ممكن است آیه براى رفع نگرانى كسانى باشد كه قبل از علم به حرمت استغفار براى مشركان، براى آنان استغفار مىكردند.
امام رضاعلیه السلام فرمود: خداوند بر امام واجب كرده است كه هر گاه نگران مرگ خود شد، امام معصوم بعدى را براى مردم معرّفى كند، سپس این آیه را تلاوت كرد. [177]
176) تفسیر مجمعالبیان.
177) تفسیر نورالثقلین.
پيام ها
1- اگر حدود الهى را رعایت نكنیم، خطر گمراهى در پیش است. «لیضلّ قوماً... حتى یُبیّن ل
هم»
2- اضلال خدا، كیفر بىاعتنایى به هدایت اوست. مخالفت آگاهانه با رهنمودهاى الهى، زمینهى سلب هدایت خداوند است. «ماكان اللَّه لیضلّ ... حتّى یُبیّن»
3- كیفر الهى، پس از تبیین و روشنگرى و اتمام حجّت است. «حتى یُبیّن»
4- هدایت الهى كامل است و علاوه بر بیان اسبابِ سعادت، عوامل خطر را نیز هشدار مىدهد.«یُبیّن لهم ما یتّقون» امام صادقعلیه السلام فرمود: خداوند اسباب رضایت و غضب خود را به مردم مىشناساند. [178]
5 - دستور الهى بر پرهیز از چیزى، از علم و حكمت او سرچشمه مىگیرد. «إنَّ اللَّه بكلِّ شىءٍ علیم»
178) كافى، ج1، ص163.