ترجمه
(اى پیامبر!) اینها از اخبار غیبى است كه ما آنها را به تو وحى مىكنیم (و) پیش از این نه تو و نه قوم تو از آنها خبرى نداشتید، پس (تو نیز مانند نوح) صبر كن كه همانا عاقبت (پیروزى)، براى متّقین است.
نکته ها
داستان حضرت نوحعلیه السلام در 6 سوره از قرآن كریم آمده است، اعراف، هود، مؤمنون، شعرا، قمر، نوح كه مفصّلترین آنها در همین سوره (هود) است.
سیماى نوحعلیه السلام در قرآن(73)
با اینكه نام حضرت نوحعلیه السلام 40 مرتبه در قرآن آمده، امّا از محلّ تولّد، مسكن، شغل، وفات و محل دفن او چیزى نیامده است. زیرا آنچه براى ما درس و بهره است، همان رفتار و برخوردهاى اوست.
او اوّلین پیامبر اولوالعزم است كه رسالت جهانى و كتاب و شریعت داشت.
بعثت این پیامبر اولوالعزم، بعد از حضرت آدم و به هنگام شیوع شرك و بتپرستى و ظلم بوده و برنامهى او را توحید، نماز، امر به معروف و نهى از منكر، عدالت و صدق و وفا تشكیل مىداده است.
مدّت رسالت آن حضرت، 950 سال بوده است، وقتى در پایان، خداوند به او فرمود: كسى به رسالت تو ایمان نخواهد آورد، مأیوس شد و نفرین كرد و در نتیجه، حتّى زن و فرزندش كه در راه او نبودند، به همراه كفّار غرق شدند.
حضرت نوحعلیه السلام، كه به پدر دوّم بشر شهرت گرفته، خداوند او را به پیامبرى برگزیده، «انّ اللّه اصطفى آدم و نوحاً... على العالمین»(74) و در میان جهانیان بر او سلام فرستاده است. «سلام على نوح فى العالمین»(75)
داستان حضرت نوحعلیه السلام با تفاوتهایى در تورات نیز آمده است. كتبِ كلدانیان، هندیان، چینىها، یونانیان و پارسیان، طوفان نوح را قهر خداوند به سبب ظلم و فساد مردم دانستهاند. در اوستا، كتاب مقدّس زردشتیان نیز خطر طوفانى عالمگیر كه به واسطه آن همهى مردم غرق مىشوند مطرح است، بدین صورت كه به جمشید وحى مىشود كه حائطى عظیم بساز و همهى مردان و زنان صالح و از هر حیوان یك جفت را در آن قرار بده.
رسالت حضرت نوحعلیه السلام جهانى بوده است، چون زمین بدون حجّت نمىشود و غرق شدن همهى كفّار با نفرین حضرت نوحعلیه السلام كه فرمود: «ربّ لاتذر على الارض من الكافرین دیّارا»(76) شاهد بر آن است و از طرفى اگر رسالت آن حضرت منطقهاى و سیل هم در همان محدوده بوده، دیگر به سوار كردن یك جفت از هر حیوانى نیازى نبوده است، در حالى كه این كار براى حفظ نسل حیوانات در كرهى زمین انجام گردیده است.(77)
سرگذشت حضرت نوحعلیه السلام؛ تاریخى هزار سالهاست، كه داستان یك سیل عالمگیر، ماجراى انقراض یك نسل و آغاز جامعهاى نوین، تابلویى از پیروزى حقّ بر باطل، جلوهاى از مستجاب شدن نفرین پیامبر، نمونهاى از قطع رابطهى پدر و پسر به خاطر مكتب، آیتى از تسلیم هستى در برابر فرمان خداوند، حفظ نسل حیوانات و كشتى سازى دور از دریا را در خود جاى داده است.
این داستان نشان مىدهد كه گاه انسان به حدّى سقوط مىكند كه موعظهى انبیاعلیهم السلام هم در او كارساز نمىشود، بلكه به پیروان آنها نسبتِ اراذل مىدهد و در برابر قهر الهى به كوه پناه مىبرد!
73) تفسیر المیزان.
74) آلعمران، 33.
75) صافّات، 79.
76) نوح، 26.
77) تفسیر المنار مدّعى است كه رسالت حضرت نوح منطقهاى بوده، امّا تفسیر المیزان به شدّت آن را ردّ مىكند.
پيام ها
1- قرآن بهترین منبع براى آشنایى با تاریخ بشر است. «تلك...»
2- بسیارى از بخشهاى تاریخ، براى انسان پنهان مانده كه یكى از آنها تاریخ حضرت نوح است. «تلك من انباء الغیب»
3- پیامبر اسلام ومردم، جز از طریق وحى راهى براى آشنایى با تاریخ نوحعلیه السلام نداشتند. «تلك من انباء الغیب نوحیها الیك»
4- سالمترین و مفیدترین اخبار تاریخى را باید از طریق وحى دریافت كرد، زیرا از سرچشمهى علمِ بىنهایتى است كه هیچ گونه حادثه، فشار و غفلتى در ناقل آن وجود ندارد. «انباء الغیب نوحیها الیك»
5 - میزان علم غیب انبیاعلیهم السلام به همان مقدارى است كه خداوند در اختیار آنان قرار داده است. «انباء الغیب نوحیها الیك »
6- تاریخ وسرگذشت انبیاى قبل، بهترین تسلّى براى رهبران بعد است.«فاصبر»
7- صبر و تقوى هر دو لازم و شرط پیروزى است. «فاصبر انّ العاقبة للمتقین،» به جاى «فاصبر انّ العاقبة للصابرین»
8 - سر انجام، حقّ پیروز و باطل رفتنى است. «انّ العاقبة للمتّقین»