بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ
1
هنگامی که واقعه عظیم (قیامت) واقع شود،
[تفسیر]
لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ
2
هیچ کس نمیتواند آن را انکار کند!
خَافِضَةٌ رَّافِعَةٌ
3
(این واقعه) گروهی را پایین میآورد و گروهی را بالا میبرد!
إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا
4
در آن هنگام که زمین بشدّت به لرزه درمیآید،
وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا
5
و کوهها در هم کوبیده میشود،
فَكَانَتْ هَبَاءً مُّنبَثًّا
6
و بصورت غبار پراکنده درمیآید،
وَكُنتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً
7
فَأَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ
8
(نخست) سعادتمندان و خجستگان (هستند)؛ چه سعادتمندان و خجستگانی!
وَأَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ مَا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ
9
گروه دیگر شقاوتمندان و شومانند، چه شقاوتمندان و شومانی!
وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ
10
و (سومین گروه) پیشگامان پیشگامند،
أُولَٰئِكَ الْمُقَرَّبُونَ
11
آنها مقرّبانند!
فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ
12
در باغهای پرنعمت بهشت (جای دارند)!
ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ
13
گروه زیادی (از آنها) از امّتهای نخستینند،
وَقَلِيلٌ مِّنَ الْآخِرِينَ
14
و اندکی از امّت آخرین!
عَلَىٰ سُرُرٍ مَّوْضُونَةٍ
15
آنها [= مقرّبان] بر تختهایی که صفکشیده و به هم پیوسته است قراردارند،
مُّتَّكِئِينَ عَلَيْهَا مُتَقَابِلِينَ
16
در حالی که بر آن تکیه زده و رو به روی یکدیگرند!
يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ
17
نوجوانانی جاودان (در شکوه و طراوت) پیوسته گرداگرد آنان میگردند،
[تفسیر]
بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ
18
با قدحها و کوزهها و جامهایی از نهرهای جاری بهشتی (و شراب طهور)!
لَّا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنزِفُونَ
19
امّا شرابی که از آن درد سر نمیگیرند و نه مست میشوند!
وَفَاكِهَةٍ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ
20
و میوههایی از هر نوع که انتخاب کنند،
وَلَحْمِ طَيْرٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ
21
و گوشت پرنده از هر نوع که مایل باشند!
وَحُورٌ عِينٌ
22
و همسرانی از حور العین دارند،
كَأَمْثَالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ
23
همچون مروارید در صدف پنهان!
جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
24
اینها پاداشی است در برابر اعمالی که انجام میدادند!
لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا
25
در آن (باغهای بهشتی) نه لغو و بیهودهای میشنوند نه سخنان گناه آلود؛
إِلَّا قِيلًا سَلَامًا سَلَامًا
26
تنها چیزی که میشنوند «سلام» است «سلام»!
[تفسیر]
وَأَصْحَابُ الْيَمِينِ مَا أَصْحَابُ الْيَمِينِ
27
و اصحاب یمین و خجستگان، چه اصحاب یمین و خجستگانی!
[تفسیر]
فِي سِدْرٍ مَّخْضُودٍ
28
آنها در سایه درختان «سِدر» بیخار قرار دارند،
وَطَلْحٍ مَّنضُودٍ
29
و در سایه درخت «طلح» پربرگ [= درختی خوشرنگ و خوشبو]،
وَظِلٍّ مَّمْدُودٍ
30
و سایه کشیده و گسترده،
وَمَاءٍ مَّسْكُوبٍ
31
و در کنار آبشارها،
وَفَاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ
32
و میوههای فراوان،
لَّا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ
33
که هرگز قطع و ممنوع نمیشود،
وَفُرُشٍ مَّرْفُوعَةٍ
34
و همسرانی بلندمرتبه!
إِنَّا أَنشَأْنَاهُنَّ إِنشَاءً
35
ما آنها را آفرینش نوینی بخشیدیم،
فَجَعَلْنَاهُنَّ أَبْكَارًا
36
و همه را دوشیزه قرار دادیم،
عُرُبًا أَتْرَابًا
37
زنانی که تنها به همسرشان عشق میورزند و خوش زبان و فصیح و هم سن و سالند!
لِّأَصْحَابِ الْيَمِينِ
38
اینها همه برای اصحاب یمین است،
ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ
39
که گروهی از امّتهای نخستینند،
وَثُلَّةٌ مِّنَ الْآخِرِينَ
40
و گروهی از امّتهای آخرین!
وَأَصْحَابُ الشِّمَالِ مَا أَصْحَابُ الشِّمَالِ
41
و اصحاب شمال، چه اصحاب شمالی (که نامه اعمالشان به نشانه جرمشان به دست چپ آنها داده میشود)!
[تفسیر]
فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ
42
آنها در میان بادهای کشنده و آب سوزان قرار دارند،
وَظِلٍّ مِّن يَحْمُومٍ
43
و در سایه دودهای متراکم و آتشزا!
لَّا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ
44
سایهای که نه خنک است و نه آرامبخش!
إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَٰلِكَ مُتْرَفِينَ
45
آنها پیش از این (در عالم دنیا) مست و مغرور نعمت بودند،
وَكَانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنثِ الْعَظِيمِ
46
و بر گناهان بزرگ اصرار میورزیدند،
وَكَانُوا يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ
47
و میگفتند: «هنگامی که ما مُردیم و خاک و استخوان شدیم، آیا برانگیخته خواهیم شد؟!
أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ
48
یا نیاکان نخستین ما (برانگیخته میشوند)؟!»
قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْآخِرِينَ
49
بگو: «اوّلین و آخرین،
لَمَجْمُوعُونَ إِلَىٰ مِيقَاتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ
50
همگی در موعد روز معیّنی گردآوری میشوند،
[تفسیر]
ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ
51
سپس شما ای گمراهان تکذیبکننده!
[تفسیر]
لَآكِلُونَ مِن شَجَرٍ مِّن زَقُّومٍ
52
قطعاً از درخت زقّوم میخورید،
فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ
53
و شکمها را از آن پر میکنید،
فَشَارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ
54
و روی آن از آب سوزان مینوشید،
فَشَارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ
55
و همچون شتران مبتلا به بیماری عطش، از آن میآشامید!
هَٰذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ
56
این است وسیله پذیرایی از آنها در قیامت!
نَحْنُ خَلَقْنَاكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ
57
» ما شما را آفریدیم؛ پس چرا (آفرینش مجدّد را) تصدیق نمیکنید؟!
[تفسیر]
أَفَرَأَيْتُم مَّا تُمْنُونَ
58
آیا از نطفهای که در رحم میریزید آگاهید؟!
أَأَنتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ
59
آیا شما آن را (در دوران جنینی) آفرینش (پی در پی) میدهید یا ما آفریدگاریم؟!
نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ
60
ما در میان شما مرگ را مقدّر ساختیم؛ و هرگز کسی بر ما پیشی نمیگیرد!
عَلَىٰ أَن نُّبَدِّلَ أَمْثَالَكُمْ وَنُنشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ
61
تا گروهی را به جای گروه دیگری بیاوریم و شما را در جهانی که نمیدانید آفرینش تازهای بخشیم!
وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَىٰ فَلَوْلَا تَذَكَّرُونَ
62
شما عالم نخستین را دانستید؛ چگونه متذکّر نمیشوید (که جهانی بعد از آن است)؟!
[تفسیر]
أَفَرَأَيْتُم مَّا تَحْرُثُونَ
63
آیا هیچ درباره آنچه کشت میکنید اندیشیدهاید؟!
[تفسیر]
أَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ
64
آیا شما آن را میرویانید یا ما میرویانیم؟!
لَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ
65
هرگاه بخواهیم آن را مبدّل به کاه در هم کوبیده میکنیم که تعجّب کنید!
إِنَّا لَمُغْرَمُونَ
66
(بگونهای که بگویید:) براستی ما زیان کردهایم،
بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ
67
بلکه ما بکلّی محرومیم!
أَفَرَأَيْتُمُ الْمَاءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ
68
آیا به آبی که مینوشید اندیشیدهاید؟!
[تفسیر]
أَأَنتُمْ أَنزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ
69
آیا شما آن را از ابر نازل کردهاید یا ما نازل میکنیم؟!
لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ
70
هرگاه بخواهیم، این آب گوارا را تلخ و شور قرار میدهیم؛ پس چرا شکر نمیکنید؟!
أَفَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ
71
آیا درباره آتشی که میافروزید فکر کردهاید؟!
[تفسیر]
أَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنشِئُونَ
72
آیا شما درخت آن را آفریدهاید یا ما آفریدهایم؟!
نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْكِرَةً وَمَتَاعًا لِّلْمُقْوِينَ
73
ما آن را وسیله یادآوری (برای همگان) و وسیله زندگی برای مسافران قرار دادهایم!
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ
74
حال که چنین است به نام پروردگار بزرگت تسبیح کن (و او را پاک و منزّه بشمار)!
۞ فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ
75
سوگند به جایگاه ستارگان (و محل طلوع و غروب آنها)!
وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ
76
و این سوگندی است بسیار بزرگ، اگر بدانید!
[تفسیر]
إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ
77
فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ
78
که در کتاب محفوظی جای دارد،
لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ
79
و جز پاکان نمیتوانند به آن دست زنند [= دست یابند].
تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ
80
آن از سوی پروردگار عالمیان نازل شده؛
أَفَبِهَٰذَا الْحَدِيثِ أَنتُم مُّدْهِنُونَ
81
آیا این سخن را [= این قرآن را با اوصافی که گفته شد] سست و کوچک میشمرید،
وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ
82
و به جای شکر روزیهایی که به شما داده شده آن را تکذیب میکنید؟!
[تفسیر]
فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ
83
پس چرا هنگامی که جان به گلوگاه میرسد (توانایی بازگرداندن آن را ندارید)؟!
[تفسیر]
وَأَنتُمْ حِينَئِذٍ تَنظُرُونَ
84
و شما در این حال نظاره میکنید (و کاری از دستتان ساخته نیست)؛
وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَٰكِن لَّا تُبْصِرُونَ
85
و ما از شما به او نزدیکتریم ولی نمیبینید!
فَلَوْلَا إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ
86
اگر هرگز در برابر اعمالتان جزا داده نمیشوید،
تَرْجِعُونَهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
87
پس آن (روح) را بازگردانید اگر راست میگویید!
فَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ
88
فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ
89
در رَوح و ریحان و بهشت پرنعمت است!
وَأَمَّا إِن كَانَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ
90
امّا اگر از اصحاب یمین باشد،
فَسَلَامٌ لَّكَ مِنْ أَصْحَابِ الْيَمِينِ
91
(به او گفته میشود:) سلام بر تو از سوی دوستانت که از اصحاب یمینند!
وَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ
92
امّا اگر او از تکذیبکنندگان گمراه باشد،
فَنُزُلٌ مِّنْ حَمِيمٍ
93
با آب جوشان دوزخ از او پذیرایی میشوید!
وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ
94
و سرنوشت او ورود در آتش جهنّم است،
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ
95
این مطلب حقّ و یقین است!
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ
96
پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح کن (و او را منزّه بشمار)!