بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
حم
1
وَالْكِتَابِ الْمُبِينِ
2
سوگند به این کتاب روشنگر،
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُّبَارَكَةٍ ۚ إِنَّا كُنَّا مُنذِرِينَ
3
که ما آن را در شبی پر برکت نازل کردیم؛ ما همواره انذارکننده بودهایم!
فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ
4
در آن شب هر امری بر اساس حکمت (الهی) تدبیر و جدا میگردد.
[تفسیر]
أَمْرًا مِّنْ عِندِنَا ۚ إِنَّا كُنَّا مُرْسِلِينَ
5
(آری، نزول قرآن) فرمانی بود از سوی ما؛ ما (محمد (ص) را) فرستادیم!
رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
6
اینها همه بخاطر رحمتی است از سوی پروردگارت، که شنونده و داناست!
[تفسیر]
رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ
7
(همان) پروردگار آسمانها و زمین و آنچه در میان آنهاست، اگر اهل یقین هستید!
[تفسیر]
لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ ۖ رَبُّكُمْ وَرَبُّ آبَائِكُمُ الْأَوَّلِينَ
8
هیچ معبودی جز او نیست؛ زنده میکند و میمیراند؛ او پروردگار شما و پروردگار پدران نخستین شماست!
[تفسیر]
بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ
9
ولی آنها در شکند و (با حقایق) بازی میکنند.
[تفسیر]
فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاءُ بِدُخَانٍ مُّبِينٍ
10
پس منتظر روزی باش که آسمان دود آشکاری پدید آورد...
يَغْشَى النَّاسَ ۖ هَٰذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ
11
که همه مردم را فرامیگیرد؛ این عذاب دردناکی است!
رَّبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ
12
(میگویند:) پروردگارا! عذاب را از ما برطرف کن که ایمان میآوریم.
أَنَّىٰ لَهُمُ الذِّكْرَىٰ وَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مُّبِينٌ
13
چگونه: و از کجا متذکر میشوند با اینکه رسول روشنگر (با معجزات و منطق روشن) به سراغشان آمد!
[تفسیر]
ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَقَالُوا مُعَلَّمٌ مَّجْنُونٌ
14
سپس از او روی گردان شدند و گفتند: «او تعلیم یافتهای دیوانه است!»
[تفسیر]
إِنَّا كَاشِفُو الْعَذَابِ قَلِيلًا ۚ إِنَّكُمْ عَائِدُونَ
15
ما عذاب را کمی برطرف میسازیم، ولی باز به کارهای خود بازمیگردید!
يَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْكُبْرَىٰ إِنَّا مُنتَقِمُونَ
16
(ما از آنها انتقام میگیریم) در آن روز که آنها را با قدرت خواهیم گرفت؛ آری ما انتقام گیرندهایم!
۞ وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءَهُمْ رَسُولٌ كَرِيمٌ
17
ما پیش از اینها قوم فرعون را آزمودیم و رسول بزرگواری به سراغشان آمد،
أَنْ أَدُّوا إِلَيَّ عِبَادَ اللَّهِ ۖ إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ
18
(و به آنان گفت: امور) بندگان خدا را به من واگذارید که من فرستاده امینی برای شما هستم!
[تفسیر]
وَأَن لَّا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ ۖ إِنِّي آتِيكُم بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ
19
و در برابر خداوند تکبر نورزید که من برای شما دلیل روشنی آوردهام!
[تفسیر]
وَإِنِّي عُذْتُ بِرَبِّي وَرَبِّكُمْ أَن تَرْجُمُونِ
20
و من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه میبرم از اینکه مرا متهم کنید!
وَإِن لَّمْ تُؤْمِنُوا لِي فَاعْتَزِلُونِ
21
و اگر به من ایمان نمیآورید، از من کنارهگیری کنید (و مانع ایمان آوردن مردم نشوید)!
فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَٰؤُلَاءِ قَوْمٌ مُّجْرِمُونَ
22
(آنها هیچ یک از این پندها را نپذیرفتند، و موسی) به پیشگاه پروردگارش عرضه داشت: اینها قومی مجرمند!
فَأَسْرِ بِعِبَادِي لَيْلًا إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ
23
(به او دستور داده شد:) بندگان مرا شبانه حرکت ده که شما تعقیب میشوید!
[تفسیر]
وَاتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْوًا ۖ إِنَّهُمْ جُندٌ مُّغْرَقُونَ
24
(هنگامی که از دریا گذشتید) دریا را آرام و گشاده بگذار (و بگذر) که آنها لشکری غرقشده خواهند بود!
كَمْ تَرَكُوا مِن جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ
25
(سرانجام همگی نابود شدند و) چه بسیار باغها و چشمهها که از خود به جای گذاشتند،
وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ كَرِيمٍ
26
و زراعتها و قصرهای زیبا و گرانقیمت،
وَنَعْمَةٍ كَانُوا فِيهَا فَاكِهِينَ
27
و نعمتهای فراوان دیگر که در آن (غرق) بودند!
كَذَٰلِكَ ۖ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِينَ
28
اینچنین بود ماجرای آنان! و ما (اموال و حکومت) اینها را میراث برای اقوام دیگری قرار دادیم!
فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنظَرِينَ
29
نه آسمان بر آنان گریست و نه زمین، و نه به آنها مهلتی داده شد!
[تفسیر]
وَلَقَدْ نَجَّيْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِينِ
30
ما بنی اسرائیل را از عذاب ذلّتبار رهایی بخشیدیم؛
[تفسیر]
مِن فِرْعَوْنَ ۚ إِنَّهُ كَانَ عَالِيًا مِّنَ الْمُسْرِفِينَ
31
از فرعون که مردی متکبر و از اسرافکاران بود!
وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَىٰ عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِينَ
32
ما آنها را با علم (خویش) بر جهانیان برگزیدیم و برتری دادیم،
وَآتَيْنَاهُم مِّنَ الْآيَاتِ مَا فِيهِ بَلَاءٌ مُّبِينٌ
33
و آیاتی (از قدرت خویش) را به آنها دادیم که آزمایش آشکاری در آن بود (ولی آنان کفران کردند و مجازات شدند)!
إِنَّ هَٰؤُلَاءِ لَيَقُولُونَ
34
اینها [= مشرکان] میگویند:
[تفسیر]
إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَىٰ وَمَا نَحْنُ بِمُنشَرِينَ
35
«مرگ ما جز همان مرگ اول نیست و هرگز برانگیخته نخواهیم شد!
فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
36
اگر راست میگویید پدران ما را (زنده کنید و) بیاورید (تا گواهی دهند)!»
أَهُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ أَهْلَكْنَاهُمْ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ
37
آیا آنان بهترند یا قوم «تبّع» و کسانی که پیش از آنها بودند؟! ما آنان را هلاک کردیم، چرا که مجرم بودند!
وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا لَاعِبِينَ
38
ما آسمانها و زمین و آنچه را که در میان این دو است به بازی (و بیهدف) نیافریدیم!
مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ
39
ما آن دو را جز بحق نیافریدیم؛ ولی بیشتر آنان نمیدانند!
[تفسیر]
إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ مِيقَاتُهُمْ أَجْمَعِينَ
40
روز جدایی (حق از باطل) وعدهگاه همه آنهاست!
[تفسیر]
يَوْمَ لَا يُغْنِي مَوْلًى عَن مَّوْلًى شَيْئًا وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ
41
روزی که هیچ دوستی کمترین کمکی به دوستش نمیکند، و از هیچسو یاری نمیشوند؛
إِلَّا مَن رَّحِمَ اللَّهُ ۚ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
42
مگر کسی که خدا او را مورد رحمت قرار داده، چرا که او عزیز و رحیم است!
إِنَّ شَجَرَتَ الزَّقُّومِ
43
طَعَامُ الْأَثِيمِ
44
غذای گنهکاران است،
كَالْمُهْلِ يَغْلِي فِي الْبُطُونِ
45
همانند فلز گداخته در شکمها میجوشد؛
كَغَلْيِ الْحَمِيمِ
46
جوششی همچون آب سوزان!
خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلَىٰ سَوَاءِ الْجَحِيمِ
47
(آنگاه به مأموران دوزخ خطاب میشود:) این کافر مجرم را بگیرید و به میان دوزخ پرتابش کنید!
ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِيمِ
48
سپس بر سر او از عذاب جوشان بریزید!
ذُقْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ
49
(به او گفته میشود:) بچش که (به پندار خود) بسیار قدرتمند و محترم بودی!
إِنَّ هَٰذَا مَا كُنتُم بِهِ تَمْتَرُونَ
50
این همان چیزی است که پیوسته در آن تردید میکردید!
إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقَامٍ أَمِينٍ
51
(ولی) پرهیزگاران در جایگاه امنی قرار دارند،
[تفسیر]
فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ
52
در میان باغها و چشمهها؛
يَلْبَسُونَ مِن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَقَابِلِينَ
53
آنها لباسهایی از حریر نازک و ضخیم میپوشند و در مقابل یکدیگر مینشینند؛
كَذَٰلِكَ وَزَوَّجْنَاهُم بِحُورٍ عِينٍ
54
اینچنیناند بهشتیان؛ و آنها را با «حور العین» تزویج میکنیم!
يَدْعُونَ فِيهَا بِكُلِّ فَاكِهَةٍ آمِنِينَ
55
آنها در آنجا هر نوع میوهای را بخواهند در اختیارشان قرارمیگیرد، و در نهایت امنیّت به سر میبرند!
لَا يَذُوقُونَ فِيهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَىٰ ۖ وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ
56
هرگز مرگی جز همان مرگ اوّل (که در دنیا چشیدهاند) نخواهند چشید، و خداوند آنها را از عذاب دوزخ حفظ میکند؛
فَضْلًا مِّن رَّبِّكَ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ
57
این فضل و بخششی است از سوی پروردگارت، این همان رستگاری بزرگ است!
[تفسیر]
فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
58
ما آن [= قرآن] را بر زبان تو آسان ساختیم، شاید آنان متذکّر شوند!
فَارْتَقِبْ إِنَّهُم مُّرْتَقِبُونَ
59
(امّا اگر نپذیرفتند) منتظر باش، آنها نیز منتظرند (تو منتظر پیروزی الهی و آنها منتظر عذاب و شکست)!
[تفسیر]