ترجمه
(اى موسى!) من تو را براى خودم ساخته و برگزیدم.
(اكنون) تو وبرادرت با (معجزات و) آیاتى كه من به شما دادهام بروید و در یاد (و رسالت) من سستى نكنید.
بروید به سوى فرعون كه او طغیان كرده است.
پس به نرمى با او سخن بگویید، شاید متذكّر شود، یا (از خدا) بترسد.
نکته ها
«خشیت»، ترس برخاسته از معرفت واحساس عظمت در برابر دیگرى است.
خداوند دربارهى حضرت موسى علیه السلام تعبیرات خاصى بیان فرموده است:
الف: «قرّبناه نجیّا»(65) ما او را به همرازى خود نزدیك كردیم.
ب: «انَا اختَرتُك»(66) من تو را برگزیدهام.
ج: «ولتصنع على عینى»(67) زیر نظر من پرورش یابى.
د: «اِصتَنعتك لنفسى» تو را براى خود ساختم.
در آیات قبل، دو معجزهى تبدیل عصا به اژدها وید بیضا براى موسىعلیه السلام مطرح شد، در این آیه مىفرماید: «بآیاتى» یعنى معجزات دیگرى نیز به تو خواهیم داد.
در آیهى 24 همین سوره، فرمان رسید كه «اِذهَب الى فرعون» به سوى فرعون حركت كن، امّا موسى علیه السلام از خداوند درخواست یاور نمود، اینك با استجابت خواستهى او، در این آیه مىفرماید: «اِذهَبا الى فرعون».
عدىّبن حاتم مىگوید: امیرالمؤمنینعلیه السلام هنگام برخورد با معاویه در صفّین، با صداى بلند فرمود: قسم به خداوند با معاویه و اصحاب او نبرد خواهم كرد، ولى به دنبال آن آهسته مىفرمود: انشاءاللّه. گفتم: یا علىّ! شما با صداى بلند از نبرد سخن مىگویید، ولى با صداى آهسته انشاءاللّه مىگویى؟ فرمود: جنگ خدعه است و من درغگو نیستم، غرضم از این كار برانگیختن یارانم براى جنگ است تا متفرّق نشوند. سپس حضرت این آیه را گواه كار خود آورد كه خداوند به موسى گفت: «فقولا... لعلّه یتذكّر» خداوند مىدانست فرعون متذكّر نمىشود، ولى به جهت برانگیختن موسى براى رفتن به سوى فرعون اینگونه سخن گفت.(68)
پيام ها
1- براى اهداف بزرگ باید افرادى را تربیت كرد. «واصطنعتك لنفسى»
2- خداوند براى انبیا برنامههاى خاصى دارد. «واصطنعتك لنفسى»
3- ابتدا خودسازى، آنگاه جامعه سازى. «اصطنعتك... اذهب»
4- اگر به عنوان مدیر، كسى را براى كارى اعزام مىكنیم، بكوشیم كه روحیه او مالامال از عشق و احساس غرور و دلگرمى باشد. «اصطنعتك لنفسى... اِذهَب»
5 - گاهى باید دیگران را احضار كرد، «و أتونى مسلمین»(69) و گاهى باید خود به طرف آنان رفت. «اِذهَب»
6- در بعضى مراحل، نباید پیكها و پیامبرها یك نفر باشد. «اِذهب أنتَ و أخوك»
7- مبلغ باید به ابزار ارشاد مجهز باشد. «بآیاتى»
8 - مبلغ باید شجاع و مصمم و نفوذناپذیر باشد. «ولا تَنیا فى ذكرى» تا مبادا كاخ و قدرت و هیبت طاغوت، او را در انجام مأموریت مرعوب كند و از یاد خدا غافل شده و دست از صراحت لازم بردارد.
9- رمز موفقیت انسان، توجّه كامل و دائم به خداوند است. «لاتَنیا فى ذكرى»
10- تبلیغ، ارشاد، امربه معروف و نهى از منكر، ذكر و یاد خداست. «اِذهَب انتَ و أخوك بایاتى ولا تَنیا فى ذكرى»
11- یكى از بزرگترین اهداف و خدمات انبیا، مبارزه با طاغوت و برداشتن موانع راه خداپرستى است. «اِذهَب اِنّه طَغى»
12- گام اوّل در امر به معروف و نهى از منكر، بیان نرم است. «فقولا له قولاً لیّنا»
13- امیدها در نرمى است، وانتظارى از خشونت نمىرود. « قولاً لیّنا لعّله یتذكّر...»
14- شروع تربیت وارشاد باید از طریق گفتگوى صمیمانه باشد.(70) «فقولاله قولاً لیّنا» حتّى با سركشترین افراد نیز باید ابتدا با نرمى ولطافت سخن گفت.
15- هرگز از هدایت دیگران مأیوس نشوید. «لعّله یتذكّر ...»
16- وظیفهى پیامبر تذكّر وارشاد است. «یتذكّر او یخشى»