ترجمه
مبارك است آن كه قرآن، وسیلهى شناخت حقّ از باطل را بر بنده‌اش نازل كرد، تا براى جهانیان مایهى هشدار باشد.
نکته ها
كلمه «تَبارك» ممكن است از واژهى «بَرَك» به معناى ثابت و پایدار باشد، و ممكن است از واژهى «بَركة» به معناى خیر زیاد باشد، یعنى كسى كه قرآن را نازل كرد منشأ خیرات بسیار است كه نمونهى بركت و خیر او همین نزول قرآن است. آرى چه بركتى بالاتر از قانون الهى كه میلیاردها انسان را در طول تاریخ از ظلمات به نور هدایت كرده است.
نزول، اگر در قالب «اَنزَلنا» باشد به معناى فرستادن دفعى و یكجاست، ولى اگر در قالب «نَزّل» باشد به معناى فرستادن تدریجى است و قرآن داراى هر دو نزول است؛ یكبار در شب قدر به صورت دفعى بر پیامبر نازل شد، «اِنّا انزَلناه فى لیلة القَدر» [239] و بار دیگر به صورت تدریجى و در مدّت 23 سال نازل شده است، «نزّل الفرقان» همان گونه كه در جاى دیگر قرآن مىخوانیم: «و قُرآناً فَرَقناه لِتَقرأه على النّاس على مُكثٍ و نزّلناه تنزیلا» [240] ما قرآن را قطعه قطعه فرستادیم تا بتدریج بر مردم بخوانى.
239) قدر، 1.
240) اسراء، 106.
پيام ها
1- قرآن، از سرچشمهى مباركى صادر شده است. «تبارك الّذى نزّل»
2- هم نظام تكوینى انسان (آفرینش او كه به قدرت خدا انجام گرفته) سزاوار
تحسین است، «فتبارك اللّه احسن الخالقین» [241] و هم نظام تشریعى او (نزول قرآن و تدوین احكام دین). «تبارك الّذى نزّل»
3- قرآن به تدریج نازل شده است. «نزّل»
4- قرآن، بهترین وسیلهى شناخت حقّ از باطل است. «الفرقان»
5 - اگر كتبآسمانى ورسالت انبیا نبود، انسان متحیّر وسرگردان بود. «الفرقان»
6- عبودیّت و بندگى، زمینهى دریافت وحى است. «نزّل الفرقان على عبده»
7- رسالت پیامبر اسلام جهانى است. «للعالمین»
8 - وظیفهى انبیا هشدار و انذار است. «نذیرا»
241) مؤمنون، 14.
توضيحات
سیماى سورهى فرقان
این سوره هفتاد و هفت آیه دارد و در مكّه نازل شده است.
در آیهى اوّل این سوره، از قرآن، به فُرقان تعبیر شده است كه به معناى جداكنندهى حقّ از باطل مىباشد. لذا این سوره، «فُرقان» نام گرفته است.
این سوره شامل آیاتى دربارهى بهانههاى مشركان و پاسخ آنان، سرگذشت اقوام پیشین همچون اصحاب رسّ، حسرت مردم در قیامت، نشانههاى توحید و عظمت خداوند در طبیعت و مقایسهى مؤمنان با كافران مىباشد. امّا مهمترین بخش آیات این سوره دربارهى ویژگىهاى «عباد الرّحمن» یعنى بندگان راستین خداوند مىباشد كه از آیهى 63 تا پایان سوره را در برگرفته است.
امید آن كه با تلاوت و تدبّر در این آیات و اصلاح رفتار و كردار خود بر اساس این صفات، زمینههاى دریافتِ الطاف الهى در دنیا و آخرت و ورود به بهشت برین را فراهم سازیم.