ترجمه
و (ابراهیم) گفت: شما به جاى خدا بتهایى را اختیار كردهاید كه مایهى پیوند شما در زندگى دنیاست؛ امّا روز قیامت، بعضى از شما بعضى دیگر را انكار و برخى از شما برخى دیگر را لعنت خواهد كرد، و جایگاه شما (در) آتش است و براى شما یاورانى نخواهد بود.
نکته ها
در میان قبایل بتپرست، بتها محور بودند و هر قبیلهاى بت مخصوص داشت، مثلاً: قریش بتى به نام «عُزّى»، قبیلهى سقیف، بت «لات» داشت و اوس و خزرج «مَناة» داشتند. این بتها وسیلهى پیوند بتپرستان با نیاكانشان بود.
در آیهى هفده خواندیم كه ابراهیمعلیه السلام قبل از تهدید به آتش، به قوم خود فرمود: «انّما تعبدون من دون اللّه اوثاناً» شما به جاى خدا به پرستش بتها رو آوردهاید، پس از نجات از آتش، با قاطعیّت وصراحت بیشترى فرمود: «انّما اتّخذتم مندون اللّه اوثاناً»، بنابراین در آتش انداختن ابراهیمعلیه السلام، در تبلیغ وهدف او تأثیرى نداشت وآن حضرت مردم را رها نكرد.
امام صادقعلیه السلام به یكى از یاران خود فرمود: هیچ گروهى به رهبرى اقتدا نمىكنند، مگر آن كه در روز قیامت، میان آن رهبر و پیروانش، لعنت رد و بدل خواهد شد، جز شما كه در خط اهلبیت پیامبرعلیهم السلام هستید. «انّه لیس من قوم ائتمّوا بامام فى الدنیا الاّ جاء یوم القیامة یلعنهم و یلعنونه الاّ انتم...»(123)
گاهى باید به طرحها و عملكرد دشمن، كوبندهتر پاسخ داد؛ در آیهى قبل خواندیم كه كفّار، طرح دادند تا ابراهیم را در آتش بیندازند، «حرّقوه» و خداوند به آنان پاسخ مىدهد: جایگاه ابدى شما آتش است. «مأواكم النار» آرى، گاهى كلوخانداز را پاداش سنگ است.
123) تفسیر نورالثقلین ؛ كافى، ج8، ص146.
پيام ها
1- پیوندهاى عاطفى، تأثیر فراوانى در باورها و عقائد انسان دارد. «انما اتّخذتم... اوثانا مودّة بینكم»
2- دوستىهاى غیرالهى، موسمى و مقطعى بوده و سرانجام به دشمنى و لعنت تبدیل خواهد شد. «مودّة بینكم فى الحیاة الدنیا... یلعن بعضكم بعضا»
3- در انتخاب راه، آیندهنگر باشیم. «مودّة بینكم... مأواكم النار»
4- دوستىهاى غیر الهى، در قیامت هیچ گونه كارایى ندارد. «ما لكم من ناصرین»