ترجمه
مَثَلِ كسانى كه غیر خدا را سرپرست خود برگزیدند، همانند مَثَل عنكبوت است كه (براى خود) خانهاى ساخته؛ و البتّه سستترین خانهها خانهى عنكبوت است اگر مىدانستند.
نکته ها
به مناسبت این آیه، این سوره، عنكبوت نام گرفته است.
از افلاطون نقل شده كه مگس حریصترین حشره است كه براى معاش خود روى ترشى، شیرینى، آلودگى وزخم مىنشیند؛ ولى عنكبوت در گوشهاى مىتند وقناعت دارد، جالب این است كه خداوند فعّالترین وحریصترین حیوان را طعمه گوشهگیرترین حیوان قرار مىدهد، مگس با پاى خود به سراغ عنكبوت مىرود و او با تارهاى خود مگس را شكار مىكند.
پيام ها
1- استفاده از مثل، یكى از بهترین شیوهها در تعلیم و تربیت است، «مثل الّذین ...» و بهترین مثالها، مثالى است كه در همهى زمانها و مكانها و براى همهى اقشار مردم ملموس باشد. «كمثل العنكبوت»
2- بناى شرك، مانند خانهى عنكبوت سست و بىاساس است. «مثل الّذین... كمثل العنكبوت...»
3- عنكبوت، در اماكن متروكه خانه مىسازد؛ شرك نیز در روحهاى دور از خدا جا گرفته و تأثیر مىگذارد. «دون اللَّه - كمثل العنكبوت»
4- خانهى عنكبوت، تنها اسم خانه را دارد؛ غیر خدا نیز اسمهایى بیش نیستند. «دون اللَّه - أوهن البیوت»
5 - عنكبوت، در عالم خود خیال مىكند كه خانه دارد و خانهاش در برابر حوادث مقاوم است؛ مشرك نیز به چنین توهّمى دچار است. «أوهن البیوت»
6- ولایت الهى، بنیانى مرصوص و بنایى آهنین دارد، «كانّهم بنیان مرصوص»(142) امّا ولایت غیر خدا، بسیار سست است. «أوهن البیوت»
7- گاهى انگیزهها، خیالات و دوستىها، مانع فهمیدن حقّ است. «لو كانوا یعلمون» (چنانكه مىگویند: «حبّ الشىء یعمى و یصمّ»، برخى علاقهها انسان را كور و كر مىكند.)
8 - مشركان از سر جهل و بىخبرى به سراغ غیر خدا مىروند. «لو كانوا یعلمون»