ترجمه
آیا او به جاى معبودهاى متعدّد، یك معبود قرار داده است؟ البتّه كه این، چیزى بسیار عجیب است!
سردمداران كفر، (سخن پیامبر) را رها كردند (و به دیگران نیز گفتند:) بروید و بر پرستش خدایان خود پایدار بمانید كه این مقاومت شما چیز مطلوبى است.
ما این مطالب را در آیین اخیر (نیاكان یا آیین مسیحیّت) نشنیدهایم، این آیین جز آیینى ساختگى نیست.
نکته ها
«عُجاب» به چیز بسیار عجیب گویند. «انطلاق» به معناى رفتنى است كه با جدایى از فردى همراه باشد. «اختلاق» به معناى ساختگى بودن چیزى است كه سابقه نداشته باشد، یعنى اینها را از خودبافته و پرداخته و خلق كرده است.
«ملأ» به گروهى گویند كه نام و عنوان آنها چشمگیر و چشمپركن باشد.
مراد كفّار از «ملّة الاخرة» دین حضرت مسیح است كه آخرین دین آسمانى قبل از اسلام بوده، زیرا آنان قائل به تثلیث بودهاند.
ممكن است مراد از «انّ هذا لشىء یراد» این باشد كه این دعوت به توحید، همان سیادت و آقایى است كه خواست ومراد پیامبر است واگر نظام بتپرستى برچیده شود رهبر موحّدین پیامبر خواهد شد كه اراده او همین است. او با دعوت به توحید به فكر آقائى بر شماست.(7)
7) تفسیر المیزان.
پيام ها
1- اولین اقدام پیامبر، نفى معبودهاى دروغین و اثبات خداى یكتاست. «جعل الالهة الهاً واحداً»
2- كفّار هم در توحید گرفتار بودند، «أجعل الالهة الهاً واحداً» هم در نبوّت، «عجبوا ان جاءهم منذر منهم» - آیهى قبل - و هم در معاد. «ء انّا لمبعوثون»(8)
3- براى اكثر مردم، دست برداشتن از عقاید دیرینه و توجّه به افكار جدید سخت و شگفتآور است. «أجعل - شىء عجاب»
4- گاهى باطل چنان اوج و قدرت مىگیرد كه سخن حقّ سخنى عجیب و غیر قابل قبول مىشود. «هذا لشىء عجاب»
5 - سردمدارانِ كفر، براى نفوذ كلام خود، اول خودشان به انحراف مىروند و بعد به دیگران سفارش رفتن مىكنند. «انطلق الملأ... ان امشوا»
6- در میان كفّار، گروهى عامل انحراف و سرسختى دیگران هستند. «وانطلق الملا منهم ان امشوا واصبروا»
7- كفّار را از گفتار و رفتارشان بشناسیم:
الف) شبههافكنى و فتنهجویى. «اجعل الالهة... شىء عجاب - عجبوا»
ب) دور كردن مردم از اجتماعات حقّ. «امشوا»
ج) به جاى دعوت به تفكّر، دعوت به تعصّب و مقاومت. «اصبروا»
د) تكیه بر آیین نیاكان یا طرح آیین دیگران در برابر اسلام. «ما سمعنا بهذا»
8 - كفّار براى دعوت دیگران از گرایشهاى آنان سوء استفاده مىكنند. «اصبروا على الهتكم»
9- هر نوع پایدارى و صبرى پسندیده نیست. «اصبروا على الهتكم» چنانكه هر نوع نوآورى محكوم نیست تا گفته شود. «هذا... اختلاق»
10- پیامبران، صبر را در راه خدا قرار مىدهند. «و لربّك فاصبر» و كفّار، صبر را در راه بتها. «اصبروا على آلهتكم»
11- سردمداران كفر، پایدارى بر انحراف را تبلیغ و ترویج مىكنند. «انّ هذا لشىء یراد»
8) اسراء، 49 .