ترجمه
ومحمّد جز پیامبرى نیست كه پیش از او نیز پیامبران (دیگرى آمده و) در گذشتهاند. (بنابراین مرگ براى انبیا نیز بوده و هست،) پس آیا اگر او بمیرد و یا كشته شود، شما به (آئین) گذشتگان خود بر مىگردید؟ و هر كس به عقب برگردد، پس هرگز هیچ ضررى به خداوند نمىزند و خداوند بزودى پاداش شاكران را خواهد داد.
نکته ها
در تفاسیر آمده است: وقتى در جنگ احد از سوى كفّار سنگى بر پیشانى پیامبر اصابت كرد و خون جارى شد، صدایى بلند شد كه محمّد كشته شد. برخى نیز به اشتباه شهادت مَصعب را شهادت پیامبر پنداشتند. این شایعه موجب شادى و روحیه گرفتن كفّار شد و جمعى از مسلمانانِ متزلزل پا به فرار گذاشتند. برخى نیز به فكر گرفتن امان از ابوسفیان فرمانده كفّار افتادند. در برابر این گروه، مسلمانانى با صداى بلند فریاد مىزدند: اگر محمّد هم نباشد راه محمّد و خداى محمّد باقى است، فرار نكنید.[156]
امام صادقعلیه السلام فرمود: حساب قتل از مرگ جداست، وهر شهیدى در آینده تاریخ برگشته ودوباره خواهد مرد. زیرا قرآن مىفرماید:[157] «كلّ نفس ذائقة الموت»[158]
156) زمانى به نوشتن این آیه رسیدم كه بنیانگذار جمهورى اسلامى حضرت امام خمینىقدس سره به ملكوت اعلى پیوست و در تشییع پیكر ایشان حدود ده میلیون نفر در تهران شركت كردند. مسلمانان ایران براساس همین آیه بر پیمان خود استوار ماندند و با انتخاب رهبرى عادل و فقیه؛ «آیةاللّه خامنهاى» با امام و آرمانهاى بلند او تجدید بیعت نمودند.
157) تفسیر عیّاشى، ج2، ص113.
158) انبیاء، 35.
پيام ها
1- وظیفه پیامبر، ابلاغ پیام خداست. ما هستیم كه باید راهش را ادامه دهیم. «و ما محمّد الاّ رسول»
2- مگر با مرگِ انبیاى قبل، پیروانشان از دین برگشتند؟! «قد خلت منقبله الرسل...»
3- جامعهى اسلامى باید چنان تشكّل و انسجامى داشته باشد كه حتّى رفتن رهبر به آن ضربهاى نزند. «أفاِن مات او قتل انقلبتم على اعقابكم»
4- پیامبر اسلام صلى الله علیه وآله نیز تابع سنّتهاى الهى و قوانین طبیعى همچون مرگ و حیات است. «أفاِن مات او قتل»
5 - انتشار شایعه، از حربههاى دشمن است. «ماتاو قتل» (با توجّه به شأن نزول)
6- عمر پیامبر محدود است، نه راه او. «افاِن مات او قتل انقلبتم»
7- فردپرستى ممنوع. راه خدا كه روشن شد، آمد و رفت افراد نباید در پیمودن خط الهى ضربه وارد كند. «أفاِن مات او قتل»
8 - ایمان خود را چنان ثابت و استوار سازید كه حوادث تاریخ آن را نلرزاند. «أفاِن مات او قتل»
9- دست برداشتن از خط انبیا، سقوط و عقبگرد است. «انقلبتم على اعقابكم»
10- كفر مردم، ضررى براى خداوند ندارد. «فلن یضرّاللّه»
11- مقاومت در راه حق، بهترین نوع شكر عملى است كه پاداشش با خداست. «سیجزى اللّه الشاكرین»