ترجمه
پس آیا در زمین سیر نكردند، تا بنگرند سرانجام كسانى كه قبل از آنان بودند چگونه بود؟ خداوند آنان را هلاك كرد و براى این كافران نیز همانند آن كیفرها خواهد بود.
نکته ها
«دَمّر» از «تدمیر» به معناى نابودى، هلاكت و زیر و رو كردن است و آنگاه كه در كنار آن، «على» قرار گیرد، شدّت را مىرساند.
در قرآن نابودى و هلاكت مردم، بر اساس عملكرد و خلق و خوى آنان است:
- گروهى به خاطر طغیان هلاك شدند. «أهلكوا بالطّاغیه»(21)
- برخى به خاطر لجاجت و انكار. «تدمّر كلّ شىء بامر ربّها... اذ كانوا یجحدون»(22)
- عدّهاى به دلیل مكر و حیله. «فانظر كیف كان عاقبة مكرهم انّا دمّرناهم و قومهم اجمعین»(23)
- گروهى به خاطر گناه. «فاهلكناهم بذنوبهم»(24)
- برخى به خاطر ظلم و ستم. «اهلكناهم لمّا ظلموا»(25)
پيام ها
1- افراد غافل كه از هلاكت گذشتگان عبرت نمىگیرند، قابل توبیخ و سرزنش هستند. «أفلم یسیروا»
2- سیر و سیاحت و جهانگردى باید هدفدار و براى بررسى تاریخ ملّتها و عامل عبرت و رشد باشد. «أفلم یسیروا... فینظروا»
3- مطالعه تاریخ و شناخت سرنوشت ملّتها، در جهان بینى و ایمان انسان نقش دارد. «افلم یسیروا... فینظروا»
4- جلوههاى رفاه مهم نیست، پایان و عاقبت كار مهم است. «كیف كان عاقبة»
5 - كارهاى خداوند حكیمانه و قانونمند است. «دمّر اللّه... و للكافرین امثالها»
6- اراده خداوند بر تاریخ و طاغوتها، غالب و حاكم است. «دمّر اللّه...»
7- قهر الهى در انحصار یك یا چند نمونه نیست، او مىتواند به شكلهاى گوناگون قهر خود را نشان دهد. «للكافرین أمثالها»