ترجمه
اى كسانى كه ایمان آورده‌اید! هرگاه خواستید با رسول خدا، گفتگوى خصوصى داشته باشید، پس قبل از نجواى خود صدقهاى بدهید. این براى شما بهتر و پاكیزهتر است و اگر (براى صدقه دادن مالى) نیافتید پس همانا خداوند آمرزنده و مهربان است (و مىتوانید بدون پرداخت صدقه گفتگوى خصوصى داشته باشید).
نکته ها
گروهى از مردم به خصوص ثروتمندان مرتبا مزاحم پیامبر مىشدند و خصوصى با پیامبر سخن مىگفتند و كارى كه مایه اندوه دیگران و یا كسب امتیاز و تقرب بىدلیل براى آنان بود. آیه نازل شد تا آزمونى براى علاقه واقعى آنان باشد. البته این حكم جنبه موقتى و آزمایشى داشت و پس از مدتى حكم برداشته شد.(24)
حضرت علىعلیه السلام مىفرماید: آیهاى كه نه قبل از من و نه بعد از من كسى به آن عمل نكرد، آیه صدقه است. دینارى داشتم، آن را به ده درهم تبدیل كردم، هر باركه مىخواستم با پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله نجوا و گفتگو كنم، درهمى صدقه مىدادم.(25)
طهارت و پاكى دو نوع است: 1. جسمى و ظاهرى، «و ان كنتم جنباً فاطّهروا»(26) 2. روحى و باطنى. «ذلك خیر لكم و اطهر»
24) تفسیرنمونه.
25) تفاسیر كنز الدقائق ، نمونه و درّ المنثور.
26) مائده، 6.
پيام ها
1- ایمان، مسئولیّت آور است. «یا أیّها الّذین آمنوا اذا...»
2- صدقه را باید پیش از انجام كار پرداخت كرد. «فقدّموا... صدقة»
3- معلّم مىتواند براى آموزش، هزینهاى را مشخص كند. چه خود دریافت كند و چه به دیگران حواله دهد. «فقدّموا بین یدى نجواكم صدقة»
4- میزان صدقه تعیین نشد تا هركس تصمیم بگیرد. «صدقة»
5 - از هر راهى باید براى فقرزدایى استفاده كرد. شرط ملاقات خصوصى با پیامبر، پرداخت صدقه به فقرا بود. «فقدّموا بین یدى نجواكم صدقة»
6- در انتخاب میان پول و پیامبر، میزان ایمان و علاقه مردم شناخته مىشود. «فقدّموا بین یدى نجواكم صدقة»
7- صدقه، قوانین و محدودیتهاى اجتماعى، خیرات بسیارى را براى فرد و جامعه به دنبال دارد. «ذلك خیر»
8 - وابستگى به دنیا، پلیدى و دل كندن از آن پاكى است. «ذلك خیر لكم و اطهر»
9- صدقه، نوعى تطهیر است. «اطهر» چنانكه در جاى دیگر مىخوانیم: «خذ من أموالهم صدقة تطهرّهم»(27)
10- در احكام اسلام بن بست نداریم. «فان لم تجدوا...»
11- قانون گذار باید مراعات همه مردم را در وضع قانون بكند. «فان لم تجدوا...»
12- فقرا به خاطر ناتوانى بر صدقه، احساس حقارت نكنند، زیرا مشمول رحمت الهى هستند. «فان لم تجدوا فان اللّه غفور رحیم»
13- هیچ گاه اسلام كسى را به خاطر فقر طرد نكرده و محروم نساخته است. «فان لم تجدوا فانّ اللّه غفور رحیم»
27) توبه، 103.