ترجمه
(با آن همه توصیه به نپذیرفتن ولایت كفّار) بیماردلان را مىبینى كه در دوستى با آنان (كافران)، سبقت مىگیرند (و در توجیه كارشان) مىگویند: مىترسیم كه حادثهاى بد برایمان پیش آید (و ما نیازمند كمك آنان باشیم) پس امید است كه خداوند، پیروزى یا امر دیگرى را از جانب خود (به نفع مسلمین) پیش آورد، آنگاه آنان از آنچه در دل پنهان داشتهاند پشیمان شوند.
و كسانى كه ایمان آوردند (هنگام پیروزى مسلمین و رسوایى منافقان با تعجّب، به یكدیگر) مىگویند: آیا اینان همانهایى هستند كه با تأكید، به خدا قسم مىخوردند كه ما با شماییم؟ پس (چرا كارشان به اینجا كشید؟) اعمالشان نابود شد و زیانكار شدند.
نکته ها
بیماردلان كسانى هستند كه نسبت به حقّانیّت پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله و یا برخى از معارف دینى در شك بوده و ایمانى ضعیف دارند. [114]
در مورد معناى آیه، سه احتمال وجود دارد:
الف: در هنگام پیروزى مسلمین و رسوایى منافقان، مؤمنان با تعجّب مىگویند: آیا این یهود و نصارى بودند كه سوگند جدّى بر یارى كردن شما مؤمنین خوردند؟
ب: برخى از مؤمنین واقعى بعد از پیروزى به یكدیگر مىگویند: آیا این بیماردلان بودند كه با سوگند مىگفتند ما با شما هستیم و دیدید كه نبودند؟
ج: این بیماردلان كه سوگند یاد كردند ما با یهود و نصارى هستیم، آیا توانستند به شما اهلكتاب كمكى كنند؟
114) تفسیر راهنما.
پيام ها
1- پیامبر اكرمصلى الله علیه وآله شاهد تلاشهاى آشكار و شتابزده افراد سست ایمان براى پیوستن به یهود و نصارى است. «فترى الّذین فى قلوبهم مرض یسارعون فیهم»
2- نمونهى روشن كسانى كه از هدایت الهى محروند، بیماردلانى هستند كه با سرعت براى پیوستن به كفّار تلاش مىكنند. «انّ اللَّه لایهدى القوم الظالمین... الّذین فى قلوبهم مرض» (حرف «فاء» نشانه آن است كه ظالمین آیه قبل، بیماردلان این آیه هستند)
3- بیماردلان سست ایمان، با سرعت به سراغ طرح دوستى با دشمنان كافر مىروند. «فى قلوبهم مرض یسارعون فیهم»
4- افراد سست ایمان و منافق، مىخواهند كه جزو كفّار باشند. «یسارعون فیهم»، نه «الیهم».
5 - در برابر نص وفرمان صریح خداوند نباید اجتهاد و مصلحتاندیشى كرد. «لاتتّخذوا الیهود... اولیاء... یقولون نخشى»
6- انگیزهى پذیرش رابطهى ذلّتبار با ابرقدرتها، ضعف ایمان و وحشت از غیر خداست. «یقولون نخشى»
7- مسلمانان، به پیروزى و گسترش اسلام و افشاى منافقان امیدوار باشند. «فعسى اللّه أن یأتى بالفتح...»
8 - عزّت سیاسى، قدرت اقتصادى و پیروزى نظامى همه از طرف خدا و در دست اوست. «أن یأتى بالفتح أو أمر من عنده»
9- با كفّار رابطه ولایت نداشته باشید، تا امدادهاى غیبى خدا به سوى شما سرازیر شود. «لا تتّخذوا... یأتى بالفتح او امر من عنده»
10- پایان نفاق و وابستگى به كفّار، حبط و رسوایى و شرمندگى است. «نادمین»
11- هر سوگندى نشانهى صداقت نیست، فریب سوگندها را نخورید. «أهؤلاء الّذین اقسموا باللّه انّهم معكم»
12- وابستگى به بیگانگان، مورد ملامت مؤمنان است. «ویقولالّذینآمنواأهؤلاء... انّهم معكم»
13- نشانهى خسران انسان، از بین بردن كارهاى نیك است. «حبطت اعمالكم فاصبحوا خاسرین»