ترجمه
اى كسانى كه ایمان آوردهاید! گروهى را كه خداوند بر آنان غضب كرده به سرپرستى(یا دوستى و یارى) نگیرید، آنان از آخرت مأیوسند همان گونه كه كفّار از (بازگشت) اهل قبور مأیوسند.
نکته ها
«تولّى» گاهى به معناى دوستى و گاهى به معناى قبول ولایت و سرپرستى است و هر دو معنى در این آیه نهى شده است.
مراد از غضب شدگان در این آیه، یهود هستند و مراد از كفّار، مشركان مكه، یهودیان از ثواب آخرت مأیوسند و مشركانِ منكر قیامت، از مردگان خود.(42)
اولین آیه این سوره در بارهى برائت از دشمنان خدا و مسلمانان بود و آخرین آیه نیز در همین باره است. این تنها سورهاى است كه آیه اوّل و آخر آن با «یا أیّها الّذین آمنوا» آغاز شده است.
غضب شدگان در قرآن
در قرآن افراد و گروههایى مورد غضب الهى قرار گرفتهاند، از جمله:
درباره یهود مىفرماید: «و باؤا بغضب»(43) آنان به قهر و غضب الهى گرفتار شدند.
درباره قاتلان و منافقان مىفرماید: «غضب اللّه علیهم»(44) خداوند بر آنان غضب كرد.
درباره عالمان بىعمل مىفرماید: «كبر مقتاً عند اللّه»(45) نزد خداوند غضب بزرگى براى كسانى است كه به گفتهها و وعدههاى خود عمل نمىكنند.
افرادى نظیر قارون، فرعون، ابولهب و بلعم باعورا نیز در قرآن مورد غضب قرار گرفتهاند.
یأس از آخرت، یعنى یأس از قدرت، حكمت و عدالت خدا. كسى كه آخرت را قبول ندارد، به بنبست مىرسد. او دلیلى براى بودن و ماندن ندارد. زیرا پیش خود مىگوید: اگر بعد از مدّتها رنج و تلاش باید با مُردن نابود شویم، از همین امروز خود را نابود كنیم، بهتر است.
اگر همه به سوى نابودى مىرویم، تعلیم و تربیت و خدمت معنا ندارد. اگر این ساختمان قرار است منفجر شود، ساخت و حفاظت و تعمیر و تزیین آن معنا ندارد.
اگر فدا و فنا مىشویم، چرا از كامیابىها و هوسها صرف نظر كنیم؟
ما كه مورد سؤال قرار نمىگیریم، پس تا زندهایم مردم را فداى هوسهاى خودمان كنیم.
پيام ها
1- دوست خدا، با كسانى كه مورد غضب او هستند، رابطه دوستى ندارد. «یا أیّها الّذین آمنوا لاتتولّوا»
2- گرچه اهل كتاب به قیامت اعتقاد دارند، امّا چون به ثواب آخرت امیدى ندارند، مغضوب خدا هستند، وضعیّت آنها در قیامت، با كافرانِ منكر معاد تفاوتى ندارد. «یئسوا من الآخرة كما یئس الكفّار»