ترجمه
هیچ مصیبتى، جز با اذن خداوند به كسى نرسد و هر كس به خداوند ایمان آورد، خداوند قلب او را (به صبر و شكیبایى) هدایت كند و خداوند به همه چیز آگاه است.
نکته ها
انسان مؤمن، چون به علم و حكمت و رحمت خداوند ایمان دارد، مىداند كه بدون دلیل و حكمت و عدالت، به كسى مصیبتى نمىرسد و هر مصیبتى، یا نتیجه عمل خود انسان است «ما اصابكم من مصیبة فبما كسبت ایدیكم»(50) و یا اسباب آزمایش و امتحان براى رشد و كمال. «فاخذناهم بالبأساء و الضرّاء لعلّهم یتضرعون»(51)
«اذن» در قرآن، هم به معناى اذن تكوینى الهى آمده است، مانند رویش گیاهان در زمینهاى آماده، كه با اذن الهى صورت مىگیرد: «والبلد الطیّب یخرج نباته باذن ربّه»(52) و هم به معناى اذن تشریعى، نظیر آیه «اُذن للذین یقاتلون بانّهم ظلموا»(53) یعنى به مظلومان اجازه دفاع داده شده است. در اینجا مقصود از اذن، همان اذن تكوینى الهى است، یعنى تمام حوادث در مدار علم و اراده اوست و خداوند از هیچ چیز غافل نیست، خداوند اسباب و وسایلى را براى رسیدن به خیر یا شر فراهم كرده و هر موجودى، از هر یك از اسباب استفاده كند نتیجهاش را خواهد گرفت.
نمونه هدایت قلب كه مایه آرامش مؤمنان مصیبت زده مىشود، در سوره بقره آمده است: «الّذین اذا اصابتهم مصیبة قالوا انّا للّه و انّا الیه راجعون اولئك علیهم صلوات من ربهم و رحمة و اولئك هم المهتدون»(54) كسانىكه هنگام برخورد با مصیبت مىگویند: ما براى خدا هستیم و به سوى او بازمىگردیم، انان علاوه بر دریافت صلوات ورحمت الهى، هدایت یافتگان واقعى هستند.
ایمان كه یك امر درونى است، اگر در انسان جاى بگیرد باعث هدایتیابى قلب مىشود و اگر روح و قلب انسان هدایت شود، رفتار و گفتارش نیز هدایت شده است. «یهد قلبه...»
50) شورى، 30.
51) انعام، 42.
52) اعراف، 58.
53) حج، 39.
54) بقره، 156.
پيام ها
1- مصیبتها در مدار اذن الهى است، نه تصادف و اتفاق. خداوند مانع تأثیر حوادث نمىشود. «ما اصابكم من مصیبة الاّ باذن الله»
2- ایمان، سبب جلب رحمت و هدایت ویژه الهى، در برابر مصیبتها مىگردد. «ما اصاب من مصیبة... و من یؤمن باللّه یهد قلبه»
3- خداوند، به مؤمنان مصیبت زده راه علاج و درمان یا تحمل و تكلیف و صبر را الهام مىكند. «و من یؤمن باللّه یهد قلبه»
4- كسىكه به علم و اراده خداوند ایمان دارد، در برابر حوادث، صبر و توكّل و امید را از دست نمىدهد. «و من یؤمن باللّه یهد قلبه»
5 - دریافت الطاف الهى بر اساس گامى است كه خود انسان برمىدارد. «من یؤمن باللّه یهد قلبه»
6- خداوند مىداند كه ایمان ما واقعى است یا منافقانه. «و من یؤمن باللّه... و اللّه بكلّ شىء علیم»
7- مصیبتها با اذن و علم الهى است و در آنها اسرارى نهفته است كه خداوند مىداند. «ما اصاب من مصیبة الاّ باذن اللّه... و اللّه بكلّ شىءٍ علیم»
8 - توجّه انسان به احاطه علمى خداوند، سبب تحمل مصیبتها و پایدارى در برابر مشكلات است. «ما اصاب من مصیبة... و اللّه بكلّ شىء علیم»