1. الفاتحة 2. البقرة 3. آل عمران 4. النساء 5. المائدة 6. الأنعام 7. الأعراف 8. الأنفال 9. التوبة 10. يونس 11. هود 12. يوسف 13. الرعد 14. إبراهيم 15. الحجر 16. النحل 17. الإسراء 18. الكهف 19. مريم 20. طه 21. الأنبياء 22. الحج 23. المؤمنون 24. النور 25. الفرقان 26. الشعراء 27. النمل 28. القصص 29. العنكبوت 30. الروم 31. لقمان 32. السجدة 33. الأحزاب 34. سبأ 35. فاطر 36. يس 37. الصافات 38. ص 39. الزمر 40. غافر 41. فصلت 42. الشورى 43. الزخرف 44. الدخان 45. الجاثية 46. الأحقاف 47. محمد 48. الفتح 49. الحجرات 50. ق 51. الذاريات 52. الطور 53. النجم 54. القمر 55. الرحمن 56. الواقعة 57. الحديد 58. المجادلة 59. الحشر 60. الممتحنة 61. الصف 62. الجمعة 63. المنافقون 64. التغابن 65. الطلاق 66. التحريم 67. الملك 68. القلم 69. الحاقة 70. المعارج 71. نوح 72. الجن 73. المزمل 74. المدثر 75. القيامة 76. الإنسان 77. المرسلات 78. النبأ 79. النازعات 80. عبس 81. التكوير 82. الانفطار 83. المطففين 84. الانشقاق 85. البروج 86. الطارق 87. الأعلى 88. الغاشية 89. الفجر 90. البلد 91. الشمس 92. الليل 93. الضحى 94. الشرح 95. التين 96. العلق 97. القدر 98. البينة 99. الزلزلة 100. العاديات 101. القارعة 102. التكاثر 103. العصر 104. الهمزة 105. الفيل 106. قريش 107. الماعون 108. الكوثر 109. الكافرون 110. النصر 111. المسد 112. الإخلاص 113. الفلق 114. الناس
تعداد آیات: 165
تفسير 6. الأنعام آية 103
Number of verses: 165
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمـَنِ الرَّحِيم
لَّا تُدْرِكُهُ الْأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الْأَبْصَارَ ۖ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ 103
چشمها او را نمی‌بینند؛ ولی او همه چشمها را می‌بیند؛ و او بخشنده (انواع نعمتها، و با خبر از دقایق موجودات،) و آگاه (از همه) چیز است.

ترجمه
چشم‏ها او را در نمى‏یابد، ولى او چشم‏ها را در مى‏یابد و او نامرئى و دقیق و باریك بین و آگاه است.

نکته ها
كلمه‏ى «بَصَر» هم به معناى چشم است و هم به معناى بصیرت. [429] بنابراین آیه را مى‏توان چنین معنا كرد: نه چشم ظاهرى، خداوند را مى‏بیند و نه دل به عمق معرفت او راهى دارد.
«لطیف» چند معنى دارد: 1- آنكه عطاى خود را كم بشمارد و طاعت مردم را بسیار،
2- دقیق، رسیدگى پنهانى به امور و باریك بینى، 3- خالق اشیاى ظریف و ناپیدا.
4- اهل‏مدارا و رفاقت، 5 - پاداش دهنده‏ى اهل وفا و بخشاینده‏ى اهل جفا.
امام رضاعلیه السلام فرمود: «لایقع الاوهام و لایُدرك كیف هو»، افكار و اوهام بر خداوند احاطه ندارد و ذات او آنگونه كه هست قابل ادراك نیست. [430]
خداوند، هرگز دیدنى نیست. همین كه حضرت موسى‏ از زبان مردم درخواست دیدن خدا را نمود، پاسخ شنید: «لَن تَرانِى» [431] هرگز مرا نخواهى دید. برخى از اهل‏سنّت گفته‏اند: خدا در قیامت دیده مى‏شود و به آیاتى همچون «الى ربّها ناظِرَة» [432] استدلال مى‏كنند. [433] غافل از آنكه خداوند، جسم و مادّه نیست و مراد از نظر به خداوند، نگاه با چشم دل است، زیرا دیدن با چشم، در جایى است كه چیزى داراى جسم، مكان، محدودیّت، رنگ و... باشد و همه‏ى اینها نشانه‏ى نیاز و عجز است كه خداوند از این نقص‏ها مبرّا مى‏باشد.
امام على علیه السلام مى‏فرماید: نه تنها چشم او را نمى‏بیند، بلكه وهم و فكر نیز نمى‏تواند بر او احاطه پیدا كند. [434] سعدى در ترسیم این مطلب مى‏گوید:
اى برتر از خیال و قیاس و گمان و وهم‏ و از آنچه گفته‏اند و شنیدیم و خوانده‏ایم
مجلس تمام گشت و به آخر رسید عمر ما همچنان در اوّل وصف تو مانده‏ایم
مراد از جمله‏ى «یدرك الابصار»، علم او به دیده‏هاى انسان است، مانند «سمیع» و «بصیر» كه به معناى علم او به شنیدنى‏ها و دیدنى‏هاست.


429) مفردات راغب.
430) تفسیر برهان.
431) اعراف، 143.
432) قیامت، 23.
433) تفسیرالمنار.
434) تفسیر صافى.

پيام ها
1- خداوند، جسم مادّى نیست. «لاتدركه الابصار»
2- هیچ كس از ذات خداوند آگاه نیست. «هو اللطیف»
3- هیچ پرده و مانعى جلوى علم خدا را نمى‏گیرد. «هواللطیف الخبیر»
4- با اینكه زشتى‏هاى ما را مى‏داند باز هم به ما لطف دارد. «وهو اللطیف الخبیر»
5 - خداوند به همه‏ى لطائف و رموز هستى آگاه است. «هواللطیف الخبیر»

Copyright 2015 almubin.com