ترجمه
(خداوند،) شكافندهى سپیده دم است، و شب را مایهى آرامش قرار داد و خورشید و ماه را اسباب شمارش (ایّام). این است اندازهگیرى خداوند قدرتمند دانا.
نکته ها
«اِصباح» هم به معناى صبح است، هم به معناى سپرى كردن شب و وارد صبح شدن، امّا در اینجا مراد، هنگام دمیدن سپیدهى صبح است.
در آیهى قبل، سه نشانه از قدرت خداوند در زمین مطرح شد، در این آیه نشانههایى از قدرت الهى در آسمانها آمده است. شب و روز دو نشانه از قدرت الهى است كه به واسطهى گردش منظّم خورشید و ماه پدید مىآیند.
شب، براى استراحت است و از كار و تلاش و سفر در شب، نكوهش شده است. [420] (از اینكه در این آیه، شب عامل سكون و آرامش شمرده شده، معلوم مىشود صبح براى كار و تلاش است.)
امام رضا علیه السلام فرمود: ازدواج را در شب قرار دهید، چون شب و همسر، هر دو وسیلهى سكون و آرامش انسانند. [421]
420) تفسیر نورالثقلین.
421) تفسیر نورالثقلین.
پيام ها
1- پیدایش شب و روز، نیاز به قدرت و دانش دارد كه این كار را با تقدیر و اندازهگیرى دقیق انجام دهد. «فالق الاصباح...تقدیر العزیز العلیم»
2- خورشید و ماه، وسیلهى نظم و حسابرسى و برنامهریزى است. [422] «حسباناً»
3- برنامهریزى دقیق واجراى كامل، نیاز به علم وقدرت دارد. «تقدیر العزیز العلیم»
4- تفكّر در نظم دقیق كرات آسمانى، راه خداشناسى است. «انّى تؤفكون...فالق الاصباح...»
422) شاید از اینكه ماه و خورشید، وسیلهى حساب در این آیه شمرده شده، بتوان استفاده كرد كه هم سال شمسى معتبر است، هم سال قمرى. و شاید رمز حساب ونظم دقیق یكپارچه باشد، نظیر »زید عدل« كه زید را به تمامه عادل مىداند.